Dönüşümcü liderlik yönetimi sadece bir tarz ama işgücünüzü düşündüğünüzden çok daha fazlasını yapması için güçlendirme potansiyeline sahip.
Bir lider ve yönetici olmak için proje yönetimi, organizasyonel yetenekler, çalışanları yönetmek ve onların performansını görüntülemek gibi konuları güçlü bir biçimde anlamanız gerekiyor ancak bu yeteneklerin ustaları dahi dönüşümcü liderler olacak değil. Bu yetenekler sadece dönüşümcü bir liderin en etkin olduğu temel niteliğinde.
Bazı insanlar liderlik becerileriyle doğmuş durumda ve biz kalanlarımız bunun üzerinde çalışmak zorundayız. Siz onları daha önce gördünüz; çevrelerinde insanları motive edebilen karizmatik liderleri. Onlar birimizin başarısız olduğu takdirde bundan hepimizin sorumlu olduğu, hepimizin başarısız olacağı hissini işliyorlar.
Bu liderler hem organizasyon hem de birlikte çalıştıkları insanlar için pozitif bir değişimi etkilemek için bir görevdeler. Onların enerjisi ve tutkusu emsalleriyle takım üyeleri arasında bağlılığın beslenmesine yardımcı oluyor, parçaların toplamından daha büyük olmalarına imkan tanıyor. Onlar uzun süredir var olan varsayımlarla mücadele ediyor ve “çünkü bu her zaman bu şekilde yapıyoruz” türünden yanıtları kabul etmiyorlar.
Dönüşümcü liderlik nedir?
Dönüşüm problemleri bir firma veya organizasyonun yüzleştiği kritik meselelerdir. Çoğu zaman bunlar tutumlar, davranışlar ve kültürle bağlantılıdır. Onlar çekirdeğe kök salmıştır ve derinlemesine bir analiz olmadan belirlenmesi güç olabilir.
James MacGregor Burns, 1978’de dönüşümcü liderlik konseptinin yaratıcısı olarak biliniyor. Kendisi temelde yönetim prensipleri ile prosedürlerinin gelişimi üzerine odaklanan bir biyograf ve liderlik uzmanıydı.
Burns, dönüşümcü bir liderin başarılı olmak için gerekli hedefleri iyi bir biçimde anlaması, başarılacak bu hedeflerle yöntemleri belirgin bir biçimde açıklaması gerektiğini söyledi.
“Değişim tam olarak bir firmada gerçekleşmiyor; insanlarla meydana geliyor ki bu yüzden değişime önderlik etmek için insanlara nasıl liderlik edeceğinizi bilmelisiniz,” şeklinde konuşuyor CIO Executive Council’in Kadın IT Yöneticileri başkanı Pamela Rucker.
Dönüşümcü liderler karizmatik, gayretli, iyimser, tutkulu ve bazen vizyoner olarak tanımlanıyor; bu onlara uzun süredir var olan varsayım ve inanışları değiştirme yeteneği kazandırıyor. Söz konusu kişisel özellikler büyük bir yangın gibi yayılabilir; bunu yaptıklarında, liderler ve çalışanlar daha efektif bir biçimde katılım göstererek gerçek dönüşümün hayat bulmasına imkan verebilir.
Liderlik tarzları
Yakın zamanda yayınlanacak olan “The Leadership Triangle” kitabının yazarlarından ve Tag Consulting’in CIO’su Kevin Ford, üç tür başarılı liderlik tarzı olduğuna ve bunların her birinin yüzleştiğiniz güçlüklere bağlı olarak kendi yerine sahip olduğuna inandığını ifade ediyor:
Taktik: Bu liderler oldukça açık problemleri çözüyor. “Taktiksel sorunlar uzmanlıkla çözülüyor. Taktiksel güçlükler operasyon yönelimli yöneticinin günlük ekmeğidir.” diye yazıyor Ford The Leadership Triangle’da.
Stratejik: Bu liderler bir vizyonla birlikte geleceğe dönük olarak çalışıyor. “Vizyonerler yaklaşımlarında yaratıcı veya üretken olma eğilimiyle farklılaşıyorlar. Onlar geleceği görme ve belirli trendleri tahmin etme yeteneğine sahip.” diyor Ford.
Dönüşümcü: Bu lider kararlar vermeyen ya da stratejik planlar oluşturmayan bir kolaylaştırıcı ama bunların yerine önemli paydaşlar arasında bir dizi iletişimi yönetiyor. “Dönüşümcü liderler güçlü bir değerler seti ve görev duygusu ile teşvik ediliyor. Çoğu zaman stratejik lider bir vizyona sahiptir ama bunu yürütemez çünkü onlar dönüşümsel sorunlarla uğraşamaz. Dönüşümcü bir lider daha genel bir vizyona sahiptir; bu ortak yarardan bir tanesi veyahut paydaşların üstün yararları içindedir.
Ford’a göre büyük fark, “dönüşümcü liderin meselelerin nerede sonlanacağını her zaman bilmemesi, sadece bugün olduğu yerden daha iyi olacağını bilmesidir.” Ford her tarz için bir zaman ve yer olduğunu söylüyor ama firmalar bir revizyon arayışındayken veya geride kalmamaya çalışırken onların aradığı çoğu zaman dönüşümcü bir liderdir.
Dönüşümcü bir lideri oluşturan nedir?
Dönüşümcü bir lider hangi niteliklere sahip olmalıdır? Konuyla ilgili uzmanların görüşleri şöyle:
“Eğer bir şeyi dönüştürmek istiyorsanız, onun ne olduğunu bilmek zorundasınız, sadece onu destekleyen teknolojiyi değil. Nereye gitmek istediğinizle ilgili bir vizyonunuz olmalı ve bunu anlatabilmelisiniz.” diyor Rucker.
Rucker’a göre dönüşümcü olabilmek için düşünce çeşitliliğine sahip olmalısınız. Verdiğiniz herhangi bir karar içinde tüm anahtar paydaşların temsil edildiğinden emin olmalısınız. Projeler, firma veya endüstri hakkında bildiklerini düşündükleri fikirlerle gelen sadece kendi ekibinize sahip olmamalısınız. Bu insanların (emsaller ve paydaşlar) ne istediği ve neye ihtiyaç duyduğunu samimi bir biçimde dikkate almalısınız; söz konusu gereksinimlerin yeterince temsil edildiğini ve sağladığınız her bir çözümün ayrıntılı biçimde incelendiğini temin edebilmek için.
Amaçlı bir biçimde meseleleri yeniden organize edecek ve yeni fikirler getirecek farklı perspektiflere sahip en iyi insanları bulmanız gerekiyor. Tüm fikirleri kendi başınıza getiremezsiniz. Başarmak istediğiniz şeyde uzmanlar bulmanın bir yolunu bulun, insanların sahip olabileceği uzun zamandır var olan varsayımlarla mücadele etmek zorundasınız.” şeklinde konuşuyor Rucker.
“Dönüşümcü bir lider planlama ve amaç belirleme perspektifinden stratejik olmalı, insanların katılmaya istekli olduğu nispette güvenilen, güçlü bir iletişimci olmalı ve değişimi başlangıçtan başarılı bir sonuca teşvik edebilmek için hem tutkulu hem de odaklanmış olmalı.” şeklinde konuşuyor Enerflex başkan yardımcısı ve CIO’su Greg Stewart.
“Bazı insanlar dönüşümcü bir lideri gelip her şeyi radikal olarak değiştiren birisi olarak görüyor ama ben o şekilde görmüyorum.” diyor Blue Cross ve Blue Shield başkan yardımcısı ve CIO’su Jeffrey S. Shipley.
“Ben daha çok bir akıl hocası veya danışman rolü olarak görüyorum. Bu çalışanların motivasyon, yetki ve moraliyle ilgili. Bireyselleştirmek, rol model olmak, insanları ve ne düşündüklerini anlamak için zaman harcamalısınız. Uzun süredir var olan varsayım ve inanışlarla mücadele etmeli, meseleler hakkında farklı şekillerde düşünmelisiniz.” diyor Shipley.
“Dönüşümcü liderler, bizim anladığımız şekliyle, insanları ortak faydaya seferber ediyor. İletişim kurmak ve fikirleri seslendirmek için güvenli bir alan yaratma yeteneği çok önemli. Ahlak, erdem ve doğruluk dönüşümcü liderliğin büyük bir parçası; kendi üstün yararına olmasa dahi. Dönüşümcü liderin güven inşa etmesi gerekiyor ve bu kısa vadede yapılacak bir şey değil; bu sadece uzun vadede gerçekleştirilebilir. Herhangi bir kişi dönüşümcü lider olabilir; bu tamamen bağlamla ilgili ve tamamen ölçek tarafından idare ediliyor.” diyor Ford.
Dönüşümü yürütmeniz için ihtiyacınız olan 5 şey
1. Entelektüel teşvik
Duruma müdahale ederek ve sorular sorarak dönüşümcü liderler her zaman mevcut durumla mücadele ediyor ve başarısızlıktan korkmuyorlar. 
Onlar iletişimin daha güvenli olduğu, yaratıcı olunan ve fikirlerin seslendirildiği, tüm ekip üyelerinin değerli olarak hissettiği bir ortamı teşvik ediyorlar. Onlar kültürel normlarla mücadele ediyor ve ekipleriyle emsellerinde tutkuyu ortaya çıkarmak için çaba sarf ediyor. Rucker’ın belirttiği gibi, onlar “benim anlarımı bizim anlarımıza dönüştürme”te uzman.
Shipley komuta kontrol tarzı bir liderliğe sahip olan yöneticilerin çok fazla şeyi tamamlayabileceğini ancak bu kişilerin kısa vadede başarılı olduklarını söylüyor. Büyük bir başarıya sahip olabilirsiniz ama bu yoldan başarıyı uzun vadeli olarak koruyamazsınız.”
Daha iyi bir yaklaşım ekiplerinize rehberlik yapma ama onların problemleri kendi başlarına çözmesine müsaade etmektir, diye konuşuyor Shipley.
2. Ferdileşmiş düşünce
Altın kural kusurlu mu? Belki ama şunu dikkate alın: İnsanlara size nasıl davranılmasını istediğiniz gibi davranmayın, onlara onların istediği gibi davranın. İnsanlar farklıdır, sizi motive eden ve heyecanlandıran şeyler emsallerinizden ve iş arkadaşlarınızdan farklıdır. “Ekibinizdeki yeteneklerin ve insanları uygun hale getirmek için tarzınızı nasıl adapte edeceğinizi öğrenmek zorundasınız.” diyor Rucker.
3. İlhamsal motivasyon
Nereye gitmek istediğinizi bilin ve oraya gitmek için bir vizyon ya da strateji oluşturun. Ardından bütün bunların büyük resim içinde ne kadar önemli olduğunu göstermek için iyimserlik ve tutkuyla vizyonunuzu açık seçik anlatın. “Bu gerçekten işi neden yaptığınızın arkasındaki anlamdır ve insanlara anlatmak çok önemlidir. Çalışanlarımı ve onları neyin motive ettiğini anlamada gururu kendim üstleniyorum, diyor Shipley. Şu örneği veriyor:
İki kişi bir hendek kazıyor ve ben onlardan birine, “Ne yapıyorsun?” diye soruyorum. Bana hendek kazdığını, yaptığı şeyin neye benzediğini soruyor. Diğer adama da aynı şeyi sorduğumda bana “Ben bir hastane inşa ediyorum.” diyor.
Bu insanların zihinlerine dayandığından hangi işi yapıyor iseler o işi yapmadıklarını, daha büyük bir şeyin parçası olduklarını anlıyorlar. “Onlar bir hendek kazmıyor ya da kod yazmıyorlar; onlar sağlık hizmetlerinin ülke içinde sağlanma şeklini dönüştürüyorlar.” diyor Shipley.
4. İdeal tesir
“Ahlaktan ayrılan liderlik, yönetim ve politikadan sadece tekniğe indirgendi.” diye yazıyor Burns.
Dönüşümcü liderlerin daha büyük faydalara yönelik işe yarayan karar üretimine ihtiyacı var. Konuları örneklendirerek kılavuzluk yapmalısınız. “Değer bazlı liderlik sürdürülebilir değişimi teşvik için gereklidir ki bu elde edilen sonuçların altında güçlü bir moral ve ahlak olduğunu temin eder. Dolayısıyla onlar aynı zamanda değişime olabilecek herhangi bir detaylı inceleme veya mukavemet karşısında dik durabilir.” diyor Stewart.
5. Çatışmaya karşı azim
Uzmanlar dönüşümsel değişimin çatışma yaratacağında hemfikir. Sizinle savaşacak ve/veya dikkate almayacak insanlar olacak. “Tüm bu insanların sizinle nasıl çalışmasını sağlayacağınızı ortaya çıkartarak hakim bir rolünüz olmalı. Bunu yapmak size içinde bulunduğunuz konumu firmayı değiştirmek için ihtiyacınız olan güce dönüştürecektir.” şeklinde konuşuyor Rucker.
Dönüşümcü bir liderin gömleğini giymeye hazır mısınız? Bunu yapmak için patron olmak zorunda değilsiniz. “Herkes dönüşümcü bir lider olabilir, bu tamamen bağlamla ilgili ve ölçek tarafından idare ediliyor.” şeklinde konuşuyor Ford.
