Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş. CIO’su Emel Tural, dijital dönüşüm projeleriyle maliyetlerini düşürdüklerini belirtiyor ve ekliyor: “Radyo frekansları üzerinden sayaç okumaları gerçekleştiriyoruz. Bölgesel okuma yapmak için bu tür gelişmeleri destekliyoruz. Yaratıcı projeler ve akıllı dönüşüm modellerini kullanarak CIO’lar operasyonel kârlılığa fayda sağlamalı.”
Murat YILDIZ/Derya COŞKUN
BEDAŞ CIO’su Emel Tural, 19 yılı aşkın süredir bilişim sektörüne hizmet veren bir profesyonel… Profesyonel hayatının son üç yılını ise Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş.’de (BEDAŞ) sürdürüyor.
Enerji sektörünün özelleşmesinin ardından bilgi teknolojilerinin de temel ihtiyaçların yanı sıra iş süreçleri gereği sahadaki uygulamalara verimlilik sağlayabilmek için oldukça dinamik bir altyapı ve çalışma şekli gerektirdiğini belirten Emel Tural, “Kurduğumuz yeni veri merkezimizin sistem ve iletişim altyapısı ile güvenilir, güvenli, büyümeye açık servis sağlamaktayız. Kesintisiz iletişim, 7×24 çalışan Arıza Onarım Bakım ekiplerimiz, çağrı merkezimiz, faturalama vetahsilat sistemlerimiz için vazgeçilmez ihtiyaçlar. Bölge ve İşletme Müdürlüklerimiz ve AOB’lerimizin bulunduğu 30’dan fazla lokasyonumuz, sahada endeks okuma, açma/kesme, kaçak takip işlerinde çalışan çok sayıda çalışanımızın sistemlere kesintisiz ve mobil erişimleri ile servis veriyoruz” diyor.
BEDAŞ’ın 2 bin personeli ile sayaç okuma, açma/kesme, sayaç değişimi ve kaçak olmak üzere her ay 6 milyondan fazla saha işlemi yaptığını açıklayan Tural, enerji sektörünün hızla gelişen rekabet ortamında kurumun öncü pozisyonunu korumak, gerek müşteri gerekse çalışan memnuniyetini artırmak amacıyla teknolojinin getirdiği yeni imkânlardan en üst seviyede yararlanılan «MOBİL DÖNÜŞÜM» projesinin 2015 yılında başlatıldığını anlatıyor.
Dijital dönüşüm ile birlikte BEDAŞ’ta hayata geçirdikleri projelerin de ‘akıllandığını’ belirten Emel Tural, Kaçak Saha Takip Uygulaması ile farklı kanallardan gelen kaçak kullanım ihbarları, sayaç ayar masası, faturalama, coğrafi bilgi sistemi, iş gücü yönetim sistemi ve araç takip sistemi gibi sistemlerle entegre çalışarak; hızlı, doğru ve konforlu bir ortamda değerlendimenin sağlandığını söylüyor. İhbarların yanı sıra çeşitli kriterlerle tanımlanan takip listelerinin oluşturulduğunu ifade eden Tural, bu listeler üzerinden rutin kontrol iş emirlerinin sistem tarafından üretilebildiğini kaydediyor. Tural ayrıca Kaçak Saha Takip Uygulaması’nın çalışma prensiplerinden de bahsediyor: “Okuma, Kesme/Açma veya Sayaç Değişim faaliyetleri sırasında alınan Sayaç Durum kodlarına göre otomatik olarak ihbar üretiliyor, yakın ekibe atanarak ihbar değerlendiriliyor ve gerekli tutanak oluşturularak tahakkuk üretiliyor. Sökülen sayaçlar otomatik olarak sayaç ayar masasına gönderilerek inceleme sürecine dâhil ediliyor.”
“Günde 1500-2000 ihbar değerlendirebiliyoruz”
Tüm operasyonun yönetim konsolu üzerinden online olarak izlenebildiğini kaydeden Emel Tural “Panasonic Toughpad FZG1cihazı ile başlanan uygulamada günde bin 500 -2 bin adet ihbar değerlendirilmekle birlikte belirlenen uygunsuzluklar lokasyon bilgisi, otik port verisi, fotoğraf ve video ile belgelenebiliyor. Araç tipi mobil yazıcı veya taşınabilir bluetooth yazıcı ile tutanak sahada basılabiliyor, sayaç başında çeşitli online analizler yapılabiliyor” dedi. Bu projede; Panasonic Kurumsal Mobil Çözümler/ AKTEK Bilişim, Infopark ve Vodafone’dan destek aldıklarını belirten Tural, gerçekleştirdikleri projede mobil, kablosuz teknolojilerin önemine vurgu yapıyor. Tural, “Projemiz ile geçen yıl CIO Ödülü’nün de sahibi olduk” diye konuşuyor.
“Tutanak girişleri tablet üzerinden yapılıyor”
Hayata geçirdikleri proje ile kurumlarında; sahada online analiz ve online tutanak işlem imkânına sahip olduklarını dile getiren Emel Tural, tüm kanallardan gelen kaçak ihbarlarını da tek bir havuzda topladıklarını anlatıyor. Projenin kurumlarına kazandırdığı faydaları da sıralayan Tural şöyle konuşuyor: “Ekiplerin online işlem yapmaları ve müşterilerin anlık bilgilendirilmesi sağlandı. Saha ekipleri, kendilerine atanmış olan ihbarları online veriler ile değerlendirebildi ve tutanak girişlerini tablet üzerinden yapabildiler. Kaçak Saha Takip uygulaması üzerinden üretilen tutanaklar Kaçak İşlemleri modülüne otomatik olarak aktarıldı. Daha da önemlisi; haklarında tutanak tutulan abonelere, Bildirim Sistemi alt yapısı kullanılarak SMS gönderilme imkânına kavuşuldu. Aboneler tahakkuk miktarları ve son ödeme tarihleri konusunda bilgilendirilebildi.”
Söz konusu projeyle, rekabet avantajı sağlarken kurum içi koordinasyon ve çalışan memnuniyetini de sağladıklarını kaydeden Emel Tural, operasyonel verimliliği sağlamanın yanı sıra aynı zamanda iş süreçlerini hızlandırdıklarını ifade ediyor.
BEDAŞ, Kaçak Saha Takip Uygulaması ile operasyonel maliyetlerin de azalması konusunda önemli bir yol kat etti. BEDAŞ’ın dijital dönüşüm konusundaki önemli projelerinden biri de akıllı sayaçlar alanında oldu. Faaliyet gösterdikleri bölgede akıllı sayaç kullanımını yaygınlaştırdıklarını kaydeden Emel Tural, radyo frekansları üzerinden sayaçları okuyarak işletme maliyetlerini düşürdüklerini söylüyor. Bölgesel okuma yapmak için bu tür gelişmeleri desteklediklerini anlatan Tural, “Yaratıcı projeler ve akıllı dönüşüm modellerini kullanarak CIO’lar operasyonel kârlılığa fayda sağlamalı” diyor.
“Şirketimiz uzaktan sayaç okuma işlemleri mevcutta GSM şebekesi üzerinden GPRS modemler vasıtasıyla yürütülüyor. Şu anda 20 bine yakın cadde/sokak aydınlatma sayaçları ve OG Transformatör Enerji Çıkış sayaçları; 40 bine yakın abone sayacı bu sistem üzerinde uzaktan okunmakta ve 24 saat izleniyor” diyen Tural, sistemin, kurumlarına birçok yönden fayda sağladığını da ekliyor. Tural söz konusu faydaları şu şekilde sıralıyor: “Tüketim, ay sonunda personelle tespit ihtiyacı olmadan otomatik olarak faturaya dönüştürülebiliyor, tüketimler günlük olarak izlenebiliyor, yasal olmayan kullanımlar veya tesisata müdahaleler anlık olarak takip edilebiliyor, transformatör sayaçları izlenerek yüklenme oranları takip edilebiliyor, cadde/sokak aydınlatma sayaçlarının zamanında devreye girip-çıktığı izlenebiliyor.”
“Uzaktan sayaç okumada güvenliğin önemi!”
Emel Tural, bunların yanında, AR-GE kapsamında Radyo Frekans (RF) ve PLC (Power Line Communication) teknolojileri ile sayaç okuma sistemleriyle ilgili pilot uygulama çalışmaları yapıldığını da söylerken, “RF ile iletişim olanağı sunan sayaçların ülkemiz koşullarında ekonomik olarak tasarımı, üretimi ve kullanımı henüz bir kesin sonuca ulaştırılamadı. RF spektrumunda, lisanslı frekanslarda cihaz üretimi yapmanın maliyeti, lisanslı olmayan frekanslarda üretimden yüksek olmasına karşın, lisanssız frekanslarda da güvenliği sağlamaya yönelik ilave maliyetler ortaya çıkıyor” şeklinde konuşuyor.
Sayaçların uzaktan okunmasıyla ilgili ‘güvenlik’ kısmına da değinen Tural, bu işlemin yapılırken gelişmiş şifreleme algoritmaları kullanarak yapmanın önemini vurguluyor. Tural şöyle devam ediyor: “Bugün için tüm uygulamalarımız şirketimiz iç ağında çalışıyor ve bağlı cihazlar dışarıdan erişime ve komut işlenmesine kapalı, uzaktan okuma tasarımları bu standartlara bağlı kalınarak yapılmalı. RF gibi halka açık frekanslarda ve açık alan ağlarında şifreleme tekniklerinin kullanılması bir zorunluluk olup güvenilirliğin sağlanması için ilk adım olmalı. Uzaktan okuma sistemi, güvenilir olmasına rağmen ülkemiz şartlarında halen yerinde okumadan daha maliyetli olduğu için yaygınlaşması zaman alıyor. Sayaç maliyetlerinde oluşacak ilave bedelin geri dönüşünün uzun olması yaygınlaşmanın önündeki en önemli engel olarak görünüyor.”
Tural bütün bunların yanı sıra, bu yılın ikinci yarısında Genel Müdürlük binasının taşınması nedeniyle yeni bina altyapısı projesini planladıklarını anlatan Emel Tural, bunun yanında, SCADA sistemlerinin yaygınlaştırılması ve sahadaki uygulamaların geliştirilmesinin de devam edeceğini ifade ediyor. Tural, “Güvenlik ve iş sürekliliği yatırımlarımız yılın ikinci yarısında da devam edecek” diyor.
