Bilgisayar faresi, uzaktan kumanda, hızölçer, abaküs, ATM, dondurma çubuğu, web tarayıcısı, yelkovan, GPS, grafik kullanıcı arayüzü (GUI), alfabeleştirme, otomatik geçiş sistemi gibi 35 önemli buluş bugün iş ve özel hayatımızı daha kolay, hızlı ve düzenli yaşamımızı sağlıyor.
İnsan elinin dokunduğu hemen her teknoloji bir arayüze sahiptir. Arayüzler basit cihazların daha akıllı hale gelmesini sağlarken; akıllı cihazların da daha basit şekilde kullanılmasına imkan tanır. Tarihten bugüne hayatımızı değiştiren her teknoloji ve buluşun popüler olmasında arayüzler belirleyici bir rol oynadı, kompleks sistem ve teknolojilerin potansiyelini ortaya koymasına yardımcı oldu. Dünyanın en büyük teknoloji ve iş süreç yönetimi şirketlerinden Xerox’un mühendisleri ve bilim insanlarının tanımladığı en önemli arayüz buluşları listesinde, gelmiş geçmiş en iyi 35 arayüz buluşu ve bu arayüzlerin önemi şu şekilde açıklanıyor:
- Çevirmeli arama: Günümüzde çevirmeli arama ile çalışan bir telefon bulmak için muhtemelen teknolojiye ayak uydurmakta direnen bir büyüğümüzün evine gitmemiz gerekir. Ancak 1891’de icat edildiğinde bu telefon çok şeyi değiştirdi. O zamana kadar birini telefonla aramak için döndürme kolunu çevirmek, operatöre sinyal göndermek ve kendisi ile iletişim kurarak bizi aramak istediğimiz kişiye bağlamasını istemek gerekiyordu. Çevirmeli arama yapan telefonlar ise arama yapmanın otomatik ve kullanıcı kontrollü hale gelmesini sağladı. Bugün kullandığımız bir dokunmatik akıllı telefon ile kıyaslandığında teknolojideki gelişime şaşırmamak elde değil.
- Hızölçer: İnsan beyni hızlanma ve yavaşlamayı algılayabiliyor ancak tam hızı algılamakta başarısızdı. Otomobillerin ortaya çıkmasından önce hızı algılayamamak önemli bir sorun olmasa da otomobillerin icadı ve hız kapasitelerinin giderek artması hız ölçümünü gerekli kıldı. Enter Otto Schulze ve onun hızölçeri, bu ihtiyacımızı gidermemizi sağladı.
- Sesli metin okuma: Bazı arayüzler teknolojinin potansiyelini ortaya çıkarırken bazıları kullanıcınınkini çıkarır. Metin okuma arayüzü, okuma ve görme engeli bulunan veya kendini ifade edemeyen kişilerin çevresindeki insanlarla iletişim kurmasını sağlayan ve bir içeriği anlamasına imkan veren önemli bir teknoloji. Sesli metin okuma arayüzü, görme engelli bir kişinin bir metni anlamasını sağlarken, Stephen Hawking gibi ALS hastası bir dahiye ses vererek onu anlamamızı sağlayan önemli bir teknoloji.
- Bilgisayar faresi: Bilgisayar faresinden önce bilgisayarda bir işlem yapmak istenildiğinde komutlar klavye ile verilmek zorundaydı. 1964’te mühendis Douglas Engelbart ahşap bir dış yüzey, devre kartı, bir çift metal tekerlek ve kabloları bir araya getirerek bilgisayar ile etkileşim kurmayı başardı. Bugün kullandığımız bilgisayar faresi ise Xerox PARC’ta geliştirilerek insanların kullanımına sunuldu.
- Sanal asistanlar: Bugün Siri ve Cortana gibi sanal asistanları daha çok “evi ara”, “hava nasıl” gibi komutlar için kullanıyoruz. Ancak doğal dil arayüzleri geliştikçe sağlıktan finansa birçok sektördeki kompleks süreçlerin bu teknoloji ile yönetilmesi sağlanacak.
- iPod klik tekerleği: Çevirmeli telefonlardan onlarca yıl sonra, Steve Jobs tüm pazarın rotasını değiştirecek bir başka çevirmeli teknolojiyi tanıttı. iPod herkese cebinde binlerce şarkıyı taşıma imkanı vermekle kalmıyor; aynı zamanda yeni bir cihazlarla etkileşim yöntemi sunuyordu. Klik tekerliğinin oldukça fonksiyonel ve ergonomik tasarıma sahip olması, o dönem pazardaki birçok taşınabilir müzik oynatıcısının tasarımına ilham oldu.
- QWERTY klavye: İlk daktiloların önemli bir sorunu vardı. Yan yana bulunan iki harfe hızlıca basıldığında harfler birbirine karışır, daktiolunun tuşları takılırdı. 1870’lerde, Milwaukee’de bir gazete editörü olan Christopher Latham Sholes, bu soruna çözüm bulmak amacıyla en yaygın kullanılan harfleri not etti ve bu harflerin birbirinden uzakta yer aldığı bir yerleşim düzeni oluşturdu. Bu düzenin adı ise QWERTY olarak adlandırıldı. Aynı ihtiyaçtan yola çıkarak birçok ülke kendi dil yapısına uygun bir harf dizilimi gerçekleştirerek daktilo geliştirdi. Türkçe için en uygun klavye de F klavye olarak tanımlandı.
SONRAKİ SAYFA (2)
