Bu yılın Mart ayında UNESCO, yapay zeka etiği alanında multidisipliner deneyime sahip 24 uzmandan yapay zeka etiği üzerine bir taslak öneri geliştirmelerini istedi. Ardından UNESCO, paydaşların birçok bakış açısını elde etmek için geniş bir istişare süreci başlattı. Buna 155 ülkeden uzmanlar, kamu üyeleri, Birleşmiş Milletler temsilcileri, Google, Facebook ve Microsoft gibi sektörden önemli paydaşlar, Stanford Üniversitesi ve Çin Bilimler Akademisi ile akademi dünyası da dahil edildi.
Ortaya çıkan taslak öneri geçen hafta UNESCO’nun 193 Üye Devletine sunuldu. Müzakereler, kuruluşun Kasım 2021’deki Genel Konferansı’nda Üye Devletler tarafından planlanan nihai kabulünden önce gerçekleştirilecek.
AI kullanımında etik konusu UNESCO’nun gündeminde
Yapılan açıklamaya göre, uluslararası topluma sunulan tavsiye taslağı bir dizi kapsayıcı kavramı ortaya koyuyor. Taslak ise şu unsurları içeriyor:
Orantılılık: AI teknolojileri, meşru amaçlara veya hedeflere ulaşmak için gerekli olanı aşmamalı ve bağlama uygun olmalıdır.
İnsan gözetimi ve kararlılığı: İnsanlar, AI sistemlerinin yaşam döngüsündeki tüm aşamalardan etik ve yasal olarak sorumludur.
Çevre ve barışın idaresi: Yaşam döngüleri boyunca, AI sistemleri, tüm canlıların birbirleriyle barış içinde birbirine bağlanmasına katkıda bulunmalı ve özellikle hammaddelerin çıkarılması açısından doğal çevreye saygı duymalıdır.
Cinsiyet dahil etme: AI teknolojileri özellikle maaşlar, temsil, erişim ve klişeleştirme açısından gerçek dünyada bulunan cinsiyet eşitsizliklerini yeniden üretmemelidir. Bu büyük tuzaklardan kaçınmak için pozitif ayrımcılık önlemleri de dahil olmak üzere siyasi eylemler gereklidir.
UNESCO, organizasyonun hükümetlere ve sivil toplum aktörlerine (şirketler, halk üyeleri, vb.) AI için tüm alanlarda somut bilinçlendirme kampanyaları ve etik etki değerlendirme araçları geliştirmede yardımcı olacağını belirtiyor.
Konuyla ilgili uluslararası fikir birliği oluşturmanın yanı sıra, UNESCO uzmanları Üye Devletleri ve AI oyuncularını, herkesin dijital haklarından haberdar olması için önemli olan kamu bilincini artırmaya davet ediyor.
UNESCO genel direktörü Audrey Azoulay çalışma hakkında şunları söyledi:
“Yapay zekanın bize karşı değil, bizim için geliştirildiğinden emin olmalıyız. Yapay zekanın kamu yararına hizmet etmesini sağlamak için sağlam bir etik ilkeler temeline ihtiyacımız var. Bu süreci mümkün olduğu kadar kapsayıcı hale getirdik çünkü riskler evrenseldir.”
