Çok uzun yıllar boyunca hem dünyada hem de Türkiye’de verilen mücadele sonucunda, bugün kadınlar çalışma hayatında gerçek anlamda görünür hale geldi. ‘Cam tavan’ olarak nitelendirilen engelleri aşmak için mücadele veren kadınların kariyer yükselişi sürerken, iş hayatında da dengeler değişiyor. Sanayi, teknoloji gibi alanlarda hem iş gücü hem ekonomik karar organlarında daha fazla kadının yer alması, tüm şirketler için bir sürdürülebilirlik ve başarı kriterine dönüşmüş durumda…
Dünyada ve Türkiye’de kadınlar, onlarca yıldır iş hayatında yükselişlerini önleyen birçok faktöre yani ‘cam tavanlar’a karşı mücadele veriyor. Ülkemizde kadınlar çalışma yaşamında, erkek işgücüne nazaran daha düşük ücret seviyesi, işe alma, işe yerleştirme ve yükselme süreçlerinde eşitsizlik, mobbing ve eğitim olanaklarından yoksun kalma gibi ciddi boyutta negatif ayrımcılığa maruz kalıyor. Ancak son dönemde iş hayatında da dengeler değişiyor, kartlar toplumsal cinsiyet anlamında yeniden dağıtılıyor. Türkiye’de kadınların iş gücüne katılım oranı yüzde 36’ya yükselmiş durumda. Kadınlar iş hayatında artık yalnızca görünür olmakla kalmayıp, aynı zamanda liderlik merdivenlerini daha kararlı adımlarla tırmanıyor. Yönetim kadrolarındaki kadın sayısı her geçen gün artıyor.
İş dünyasında kadının varlığı, sürdürülebilirlik ve başarı kriteri
“Kadınların çalışma yaşamının her aşamasında yer alabilmelerini sağlamak amacıyla güçlenmelerinin, ülke ekonomisine ve şirket performansına sağladığı katkıların artık herkes farkında.” diyen Teedo Online Eğitim Platformu Genel Müdürü Selçuk Aytekin, 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü nedeniyle yaptığı açıklamada, kadınların sanayi, teknoloji gibi alanlarda hem iş gücü hem ekonomik karar organlarında yer almasının her şirket için bir sürdürülebilirlik ve başarı kriteri haline geldiğini vurguladı. Aytekin, “Kadınlar, ailenin omurgası olduğu gibi toplumsal değişimin de çok önemli kaldıracı. Kadınların ekonomik yaşamın her alanında ve her seviyesinde var olmalarını destekleyen şirket sayısı, yerel ve global inisiyatifler artıyor.
Çünkü bunun, işletmenin başarısı ve sürdürülebilirliği için önemli olduğunu biliyorlar. Bugün şirketler, Best Workplaces for Women™ unvanı almaya çalışıyor, çünkü kadınlar artık seçilmiyor, seçiyor; çalışacakları firmayı, sektörü, işi, haklarını, yan haklarını…” diye konuştu. Teedo’nun kadrosunda kadın eğitmenlerin çok özel bir yeri olduğunu vurgulayan Aytekin, “Her biri farklı sektörde, farklı mesleki deneyimleri, kariyer güzergahları var, ama hepsinin ortak yanı kendi mücadelelerinde başarıya ulaşmış olmaları. Teedo eğitimlerinde hem kadın olarak iş hayatında var olma mücadelelerini hem de mesleki tecrübelerini genç kuşak kadın çalışanlarla paylaşıyorlar.” dedi.
Teedo’nun güçlü kadın eğitimcilerinin gözünden toplumsal cinsiyet eşitliği
Dünya Kadınlar Günü nedeniyle her biri kendi alanında deneyimli olan Teedo’nun kadın eğitmenlerine kulak vermek ve kendi deneyimlerinden yola çıkarak toplumsal cinsiyet eşitliğine ilişkin görüşlerini öğrenmek istedik.
“Liderlik, her insanın içinde keşfedilmeye hazır bir cevher”
Teedo’da “İş’te Kadın: Yöneticilik ve Liderlik” eğitimi veren Gülçin Aytemizel Telatar (Chief Product & Growth Officer/Paycell), 18 yıl boyunca teknoloji, ödeme sistemleri, bireysel bankacılık ve fintech alanlarında çeşitli deneyimler kazanmış bir yönetici. Kadınların iş dünyasındaki görünürlükleri ve etkilerinin artırılması için daha fazla çaba sarf edilmesi gerektiğini söyleyen Gülçin Aytemizel Telatar, “Liderliğin her insanın içinde keşfedilmeye hazır bir cevher halinde var olduğunu, bizzat yaşayarak öğrendim. Kadınlar empatik yaklaşım, etkili iletişim ve sonuç odaklılık gibi bazı özellikleri sayesinde; farklı bakış açıları sunabiliyor, karmaşık konulara getirdikleri çözüm odaklı yaklaşımla farklılıkları kucaklayabiliyor. Hata yapabilme, zorluklarla mücadele edebilme, inisiyatif alabilme, uyumlu ve verimli çalışabilme, yıllar geçtikçe değişen şirket yapılarında başarılı olabilmek için önemli beceriler. Geçmiş tecrübelerimde, özellikle stres anlarında bu tip sınavlarla karşı karşıya kaldığım ve en doğru şekilde gerilimi yöneterek, empatik yaklaşımla konuyu aştığım anlar çoktur…” diye konuşuyor.
“İş dünyasında dişil enerjiye ihtiyaç var…”
Sanem Karacan (Ex-Head of Brand/Adidas) da uzun yıllardır dünyanın ve Türkiye’nin önde gelen şirketlerinde marka yönetimi ve satış alanlarında görev yapmış bir profesyonel. Teedo’da ‘Çok Markalı Proje Yönetimi’ eğitimi veren Karacan, kadınların iş dünyasındaki varlığını artırmak için öncelikle teknik ve davranışsal beceri konularında eğitim ve fırsat eşitliğinin sağlanması gerektiğini söylüyor. Karacan, “Liderlikte ve iş dünyasında dişil enerjiye ihtiyacımızın her gün arttığı bir dönemden geçiyoruz. Dişil enerji, kapsayıcılığı teşvik eden ve farklı bakış açılarına değer veren bir yaklaşımı temsil eder. Bu enerji, iş birliği, empati, destek ve uzlaşma gibi değerleri vurgular. Kapsayıcı bir ortamda, herkesin fikirleri ve katkıları önemlidir ve herkesin potansiyeli en üst düzeyde değerlendirilir. Kendi liderlik tarzımda kapsayıcılık ve çeşitliliğe olan inancım önemli rol oynuyor. Bu tarzı oluştururken, geçmişteki deneyimlerimde kadın yöneticilerin başarı hikayelerinden ilham aldım” diyor ve ekliyor: “Gelecek nesil kadın liderlere verebileceğim en önemli tavsiyelerden biri, kendilerine güvenmeleri ve kendi değerlerinden ödün vermemeleridir. Burada kendi değerinin farkında olarak, korksa da bu duyguyu anlayıp geri adım atmadan, cesaretlerini kaybetmeden, tutkularını, değerlerini takip etmeleri önemli.”
Pozisyonların cinsiyetleri var, bunu kırmak lazım!
Selvihan Elidüzgün (Sustainability Developer/H&M) ise Çevre Mühendisliği eğitiminin ardından yine çevre alanında yüksek lisans yapmış, sürdürülebilirlik alanında çalışmalar yapmış, bugün önde gelen global şirketlerden birinde sürdürülebilirlik geliştiricisi olarak çalışan bir isim. Teedo’da ‘Kurumsal Sürdürülebilirlik Yönetimi Eğitimi’ veriyor. Elidüzgün, “Özellikle sürdürülebilirlik konusunda cinsiyet eşitliği ve çeşitlilik çok önemli. Sürdürülebilir kalkınma amaçları altında da önemli bir başlık olarak yer alıyor ve tüm iş dünyası bu yeni normları gönüllü olarak takip ediyor. Kadınların çalışma hayatındaki oranları giderek artıyor. Ancak iş dünyasında yazılı olmasa da pozisyonların cinsiyetleri mevcut. Bunu kırmak gerektiğini düşünüyorum. Örneğin, ustabaşı dendiğinde herkes erkek bir çalışan düşünür. Ama yavaş yavaş özellikle tekstil sektöründe değişimlere şahit oluyoruz ve bunun olumlu bir adım olduğuna inanıyorum” diye konuşuyor.
Kadınlara hamilelik ve doğum dönemlerinde destek artırılmalı Teedo’nun eğitim kadrosunda yer alan bir başka yönetici de İpragaz A.Ş. CFO’su Dilek Tepetam. Uzun yıllardır global ve yerli birçok büyük firmada mali işler alanında önemli sorumluluklar üstlenen Tepetam, liderlikte kadın ya da erkek olmanın çok önemli olmadığını, vizyoner, empati yapabilen, destekleyici ve inisiyatif verebilen liderlerin başarılı olduğunu düşünüyor. Kadınların iş hayatında bazen önyargılarla değerlendirilebildiğini belirten Tepetam, “Kendinize bir amaç koyduktan, doğru insanlarla, doğru yerde çalıştıktan sonra, arkanıza ailenizin de desteğini alarak aşılamayacak sorun olmadığına inanıyorum. Odaklanarak, yeterince emek sarfederek ve gerektiğinde özellikle özel hayatında yardım alarak, her kadın hedeflediği kariyere kavuşabilir” diyor. Dilek Tepetam, kadınlara özellikle hamilelik ve doğum dönemlerinde destek sağlanması ya da babaların süreçlere katılımını artırmak için babalık izinlerinin artırılmasının önemli olduğunu ekliyor.
Genç lider adaylarına öneriler: “Gücünüze ve potansiyelinize inanın”
Teedo eğitmen kadrosunun önemli bir parçası olan Özde Ünsal (ESG (ÇSY) Reporting, Master of Sustainable Finance /Odido Netherlands BV) da hem ulusal hem de uluslararası finans ve sürdürülebilirlik alanlarında derinlemesine bilgi ve deneyime sahip. Türkiye’de liderlik pozisyonlarında kadın temsili açısından kayda değer ilerlemeler kaydedilmiş olsa da hala ek iyileştirmeye ihtiyaç olduğunu kaydeden Ünsal, kendi liderlik tarzını oluşturma hikayesini şöyle anlatıyor ve genç lider adaylarına şu tavsiyelerde bulunuyor: “Farklı sektörlerde ve pozisyonlarda çalışmak bana farklı bakış açıları kazandırdı ve farklı liderlik tarzlarını gözlemlememi sağladı. Liderlik tarzımı oluştururken mentorluk programları, eğitim ve gelişim programları, zorluklar ve hatalardan ders çıkarmam gibi birçok deneyimden yararlandım. Deneyimli liderlerden rehberlik ve destek aldım. Eğitim ve gelişim programları ise liderlik becerilerimi geliştirmeme yardımcı oldu.
Yeni nesil kadın lider adaylarına şunu demek isterim: Gücünüze ve potansiyelinize inanın. Kendi özgün tarzınızı geliştirmekten çekinmeyin. Güçlü yönlerinize odaklanın ve zayıflıklarınızı geliştirmeye çalışın. Başarılı olmak için her zaman mükemmel olmak zorunda değilsiniz. Hatalarınızdan ders çıkarmayı öğrenin ve kendinize karşı nazik olun. Tutkularınızın peşinden gidin, cesaretinizi kaybetmeyin.”
Gerçek hayattan örneklerle liderlik dersleri
Teedo’nun İş’te Kadın: Yöneticilik ve Liderlik Eğitimi, iş dünyasındaki kadın liderler için özel olarak hazırlandı. Eğitim programı, kadınların sadece liderlik becerilerini geliştirmekle kalmıyor, aynı zamanda iş dünyasında fark edilen, saygı duyulan ve takip edilen birer lider olmaları için destek veriyor. Bu eğitim, kariyer gelişimi hedefleyen kadınlar için, vizyon oluşturma, stratejik planlama ve hedef belirleme gibi konularda kapsamlı bir bakış açısı sunuyor. Kadınların iş dünyasındaki liderlik rollerini güçlendirmelerine ve liderlik alanlarını genişletmelerine yardımcı oluyor. Kadın liderlerin profesyonel hayatlarında karşılaşabilecekleri durumlara, gerçek hayattan örnekler ve çözümler sunuyor.
