Ziraat Teknoloji Genel Müdürü Bayram Tuzcu: “Dijitalleşme, üretken yapay zekâ, blok zincir, açık bankacılık gibi konseptler sektördeki dönüşümü hızlandıracak ve yeni iş modelleriyle birlikte finansal çeşitlilik ve kapsayıcılık artacak.”
2006 yılında Viyana Teknik Üniversitesi mezun Yazılım Mühendisliği Bölümünden olan Bayram Tuzcu, 2008 yılında Endüstri Mühendisliği ve Bilişim Yüksek Lisans programını tamamladı. Kariyerine 2007 yılında Bilgi Teknolojileri Müfettişi olarak başlayan Tuzcu, Ziraat Bankası’nda farklı Birim Yöneticiliği görevlerinde bulundu. 2015-2022 yılları arasında Ziraat Teknoloji Program Yönetim Ofisi ve Uygulama Altyapı Grup Müdürlüğü ile Ziraat Bankası Dijital Bankacılık Bölüm Başkanlığı görevlerini de üstlenen Tuzcu, Temmuz 2022’den beri Ziraat Teknoloji Genel Müdürü olarak görevine devam ediyor.
Uygulama geliştirme, bilgi güvenliği, dijital bankacılık, ödeme sistemleri ve finansal teknolojiler alanlarında deneyim sahibi olan Bayram Tuzcu, kariyeri boyunca birçok önemli dijital dönüşüm ve teknoloji projesine liderlik etti. Bilgi teknolojileri alanındaki bilgi birikimi ile yüksek motivasyon ve tutkusunu birleştiren Tuzcu, finans sektöründe kalıcı izler bırakmanın yolunun ancak çerçevesi net olarak belirlenmiş, inovasyonu merkezine alan ve güçlü bir teknolojik altyapı ile desteklenmiş dijital dönüşüm stratejilerinden geçtiğine inanıyor. Teknoloji liderliğini üstlendiği Ziraat Finans Grubunun (ZFG) tüm BT yönetişimini, güncel teknoloji, verimlilik ve siber güvenlik konularını da ana eksenine alarak, bu ilkeler çerçevesinde yürütmeye devam ediyor.
Bayram Tuzcu ile Ziraat Teknoloji’nin son dönem çalışmaları ve yapay zekâ projelerini; blok zincir, CeFi vb. finansal teknolojilerin bankacılık dünyasında nasıl bir dönüşüme yol açacağını ve çok daha fazlasını keyifli bir sohbette masaya yatırdık.
Ziraat Teknoloji’nin vizyonu, yapısı ve hangi faaliyetleri sürdürdüğü hakkında bilgi verir misiniz?
Ziraat Finans Grubu olarak 160 yılı aşkın tecrübemizle, Türkiye’nin en köklü ve en büyük finans grubu konumundayız. Bir buçuk asrı aşan başarının arkasında ülke bilançosunu ön planda tutan kurumsal yönetişim anlayışı, nitelikli insan kaynağı, yeniliklere liderlik edebilme vizyonu ve elbette çok güçlü bir teknolojik altyapı bulunuyor.
Biz Ziraat Teknoloji olarak, Ziraat Finans Grubuna finansal teknolojiler alanında değer katan, yenilikçi ürün ve çözümler sunan, öncü olma vizyonuyla hareket eden bir teknoloji şirketiyiz. İstanbul Yıldız Teknopark, İstanbul Finans Merkezi ve Ankara Varlık yerleşkeleri olmak üzere farklı noktalarda faaliyet gösteren şirketimiz; 1.500’den fazla çalışanı ve çözüm ortağıyla birlikte, Ziraat Bankası ve Ziraat Katılım başta olmak üzere 18 farklı ülkedeki şube ve iştiraklerden oluşan ZFG’ye teknoloji hizmeti sunmaktadır. BT kaynak ve süreçlerinin kurumsal hedef ve stratejilerle hizalanarak yönetilmesine imkân tanıyan bu hizmetleri; Yazılım Geliştirme, BT Altyapı, Bilgi Güvenliği ve BT Danışmanlık hizmetleri şeklinde özetleyebiliriz.
Ziraat Teknoloji olarak, uluslararası standartlara sahip veri merkezimiz ile Türk bankacılık sektörünün en kapsamlı finansal teknoloji ağına hizmet veriyoruz. 1.959 adet şube, 7.769 adet ATM, 1,2 milyon üye işyeri sistemini yönetiyor, 55 milyonu aşan banka müşterisi ile 30 milyonun üzerinde mobil bankacılık kullanıcısına hizmet veriyoruz. Gittikçe büyüyen müşteri sayısı ve işlem hacmine rağmen sistem sürekliliği konusunda taviz vermeden büyümeye devam ediyoruz. Ayrıca siber güvenlik merkezimiz ve kullandığımız teknolojiler ile proaktif bir şekilde sistemlerimizin 7/24 güvenliğini sağlıyoruz.
Bütün bunların yanı sıra, Türkiye’nin önde gelen üniversitelerinden yüzlerce genç mühendis adayına yönelik düzenlediğimiz Ziraat Teknoloji Kampüsü staj programımızla gençlerimizi profesyonel iş hayatına hazırlıyoruz. Her yıl bünyemize kattığımız yeni ekip arkadaşlarımızla genç ve dinamik kalmaya devam ederken yetiştirdiğimiz mühendislerle de gurur duyuyoruz.
Son dönemde hangi önemli projeler üzerinde çalıştınız?
200’den fazla alan ve proje takımlarımızla birlikte kurum çapında çevik yöntemlere uygun olarak çalışıyoruz. Nitelikli insan kaynağımız ile piyasa koşulları ve müşteri ihtiyaçları doğrultusunda son bir yılda 800’den fazla projeyi tamamladık, 600’den fazla kurumla entegrasyon sağladık, 78.000’den fazla yazılım nesnesinde geliştirme yaparak uygulamaya aldık.
Son bir yılda yaptığımız çalışmalarla Türkiye’nin ilk kamu dijital bankasının tüm altyapı ve geliştirme faaliyetlerini tamamladık. Bu dönemde ayrıca elektronik para ve ödeme hizmetleri sunacak olan grup şirketimizin tüm teknoloji ihtiyaçlarını karşıladık. Ziraat Bankası’nın yurt dışı birimlerinde kullanılmak üzere şirket içinde geliştirdiğimiz global ana bankacılık uygulamamızı, iki yurt dışı birimimizde kullanıma açtık. Aynı anda konvansiyonel, katılım ve dijital banka ile e-para kuruluşuna teknoloji altyapısı sunan Türkiye’deki tek teknoloji şirketi konumunda bulunuyoruz. Büyük motivasyonla çalıştığımız bu projeler, Ziraat Teknoloji adına büyük bir başarı hikayesi ve gurur kaynağıdır.
Bununla birlikte açık bankacılık, Z Dönüşüm ve platform bankacılığı projeleri ile müşterilerimize değer katan dijital hizmet ve avantajlar sunduk. Dijitale özgü iş akışları oluşturup özel avantajlar sağladığımız dijital hizmet modelimiz olan Süper Şube yapısını devreye aldık. Kimlik erişim cihazları için kimlik doğrulama ve imza yükleme servislerinin entegre edilmesini sağladık. Tarımsal üreticiler ile çiftçilerimizin hayatını kolaylaştıracak Ziraat Çiftçi Platformu’nu uygulamaya aldık. Katılım Bankacılığı prensiplerine göre sübvansiyonlu ve sübvansiyonsuz tarım finansmanı ürünümüzü canlıya aldık.
Finans teknolojilerinde, gelecek yol haritasında neler görünüyor?
Artık fiziksel şubeleri olmayan, tamamen dijital platformlar üzerinden hizmet veren bankalar hayatımızda yer almaya başladı. Müşteri odaklı, düşük maliyetli ve hızlı dijital çözümler sunma yönleri ile bu bankaların yakın gelecekte müşteri deneyimini de etkileyecek şekilde daha etkin ve belirgin olacağını söyleyebiliriz.
Finans yönetimi, yatırım tavsiyeleri, kredi teklifleri gibi birçok alanda kullandığımız yapay zekâ ve veri analitiği çözümlerinin özellikle jeneratif yapay zekâ ile birlikte başta kişiselleştirilmiş interaktif uygulamalar olmak üzere birçok alanda kullanımı yaygınlaşacaktır.
Blok zincir altyapısı inovatif bir teknolojik çözüm olmaktan bir adım öteye gidecektir. Merkezi olmayan finans (DeFi), Merkezi Finans (CeFi) ve tokenizasyon ile bu teknolojinin finans alanında kullanım örnekleri artacaktır.
Gelişmekte olan pazarlarda dijital ödeme sistemleri, mikro krediler ve mobil bankacılık uygulamaları sayesinde finansal kapsayıcılık artacak, özellikle açık veya gömülü bankacılık modelleri ile bu yelpaze daha da genişleyecektir.
Aynı zamanda farklı teknolojiler kullanarak yenilikçi iş fikirleri ortaya kayabilen, çevik ürün ve hizmet geliştirebilen fintek girişimleri de sektörde önemli başarılar elde etmeye başladı. Bankaların fintek oyuncuları ile iş birlikleri sayesinde çok sayıda yeni iş modeli ve finansal enstrüman ortaya çıkacaktır.
Özetle; finansal teknolojilerin geleceği gelişen teknoloji ve yeni iş modelleri ile birlikte müşteri ihtiyaçlarına duyarlı, esnek ve güvenli çözümlerle şekillenecektir. Dijitalleşme, yapay zekâ, blok zincir, açık bankacılık ve sürdürülebilirlik gibi unsurlar sektördeki dönüşümü hızlandıracak ve yeni iş modelleriyle birlikte finansal hizmetlerin daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlayacaktır. Tüketiciler finansal ihtiyaçlarını hızlı ve kolay seçeneklerle karşılamaya eğilim gösterdikçe finans sektörü bu eğilime cevap vermek için inovatif ürünler geliştirmeye devam edecektir.
Blockchain, CeFi ve diğer finansal teknolojiler bankacılık dünyasında nasıl bir dönüşüme yol açacak?
Blok zincir, verilerin değiştirilemez ve şeffaf bir şekilde kaydedilmesini sağlamaktadır. Bu özellik, güvenlik ve uyumluluk standartlarını yükseltirken, işlemlerin izlenebilirliğini ve bu sayede müşteri güvenini artırıyor. Blok zincir üzerinde çalışan akıllı sözleşmeler; sigorta, kredi anlaşmaları ve ticaret finansmanı gibi alanlarda belirli koşulların otomatik olarak yerine getirilmesine, ayrıca aracılara olan ihtiyacı ortadan kaldırarak sınır ötesi ödemelerde maliyetlerin düşmesine, işlemlerin hızlanmasına büyük bir katkı sunmaktadır. Bu özellikleriyle başta uluslararası havaleler ve ticaret finansmanı alanlarında olmak üzere önemli kazanımlar sağlama potansiyeli bulunmaktadır.
CeFi (Merkezi Finans) ise bankacılık dünyasına, geleneksel finans ile kripto varlık dünyası arasında geçiş yapma yeteneği kazandırıyor. CeFi’ye en iyi örnekler olarak verilebilecek dijital varlık saklama ve merkezi kripto varlık borsalarının çalışma esaslarının yakın zamanda ülkemizde de kullanıcı güvenilirliğini ve piyasa standartlarını artıracak şekilde regüle edilmesiyle birlikte finans dünyasında CeFi’ın gelişimi hızlanacaktır. CeFi aracılığı ile dijital varlık ekosisteminin gelişmesine ve yeni gelir kaynaklarının oluşmasına şahitlik edeceğiz. CeFi’nin gelişmesi ile birlikte merkeziyetsiz finans (DeFi) ile olan etkileşim de giderek artacaktır. Dijital varlıkların teminat gösterilerek kredi verilmesi, yeni yatırım ürünleri, sınır ötesi ödemeler gibi birçok yeni ürün örneklerini dünya çapında daha fazla görmeye başlayacağız. Bu gelişmeler, bankacılığın geleneksel sınırlarının ötesine geçmesine imkân sağlayacaktır.
Sonuç olarak bu teknolojiler; verimliliği artıracak, müşteri deneyimini iyileştirecek, yeni iş modellerini mümkün kılacak ve finansal enstrümanların daha geniş kitlelere ulaşmasına imkân tanıyacaktır. Bu değişimler ile birlikte bankaların mevcut iş modellerini yeniden gözden geçirmeleri ve yeni teknolojilere uyum sağlamaları gerekecektir.
Biz de yaptığımız Ar-Ge faaliyetleri ile bu yeni teknolojilere hakimiyetimizi arttırırken bir taraftan da yeni iş modelleri üzerine çalışmalarımızı yürütüyoruz. Yasal mevzuat, stratejik öncelikler ve teknolojideki gelişmelere bağlı olarak çalışmalarımıza yön vereceğiz.
Yapay zekâ ve özellikle jeneratif yapay zekâ özelinde çalışmalarınız var mı?
Teknolojik gelişmelere bağlı olarak yapay zekâ ile ilgili çalışmalar uzun zamandır gündemimizde yer almakta ve bu konuda aktif çalışmalarımız devam etmektedir. Bu projelerde temel amaçlarımızı son kullanıcıların karar verme adımlarına destek olmak, veriyi daha fazla süreçlere entegre etmek, gerekli durumlarda operasyonel süreçlere destek vermek şeklinde özetleyebiliriz.
Uzun zamandır kullanıma sunduğumuz, müşterilerimize bankacılık işlemlerini rahat ve pratik bir şekilde gerçekleştirme imkânı sunan Sanal Asistanımızı geliştirmeye devam ediyoruz. Çek yapraklarının üzerindeki el yazılarının yapay zekâ ile okunabilmesini sağladık. Ayrıca kredi değerlendirme ve skorlama, müşteri gelir/limit tespiti, ödeme güçlüğü çeken müşterilerin önceden tespit edilmesi-erken uyarı, fiyat hassasiyeti ve optimum fiyatın tespit edilmesi, işlem anomali tespiti, pazarlama ve fraud bakış açılarına göre farklılaşmış para transferleri ağ analizleri, ürün ve kanal eğilimlerinin tespit edilmesi, ihtiyaca göre tasarlanmış segmentasyon konularında da yapay zekâ çalışmalarımız mevcuttur.
Aynı zamanda jeneratif yapay zekâ çalışmalarımız da hızla devam etmektedir. Büyük Dil Modelleri (LLM) kapsamında Türkçe diline ve sektörel ihtiyaçlara özel olarak tasarlanmış bir model üzerinde çalışmalar yapıyoruz. Belirlediğimiz metriklere uygun olarak optimize edilen bu model, ince ayar teknikleri kullanılarak sektörümüze özgü gereksinimleri karşılayacak şekilde özelleştirilmektedir. Modeli, şirketimiz içinde metin tabanlı görevlerin yerine getirilmesi için rol bazlı ve modüler bir yapıda tasarladık. Buradaki temel amacımız; kurum içi senaryolar için oluşturulacak mimari ve standartların belirlenmesi, geliştirme metodoloji/teknolojilerinin tecrübe edilmesi, en iyi uygulamaların incelenmesi ve 2025 yılında canlıya almayı planladığımız yapıların öncül çalışmalarının tamamlanmasıdır.
2025 ajandasına baktığınızda hangi konulara daha fazla odaklanacaksınız?
2025’te global bir BT şirketi olma vizyonuyla çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Öz kaynaklarımızla geliştirdiğimiz ana bankacılık uygulamamızın yurt dışı birimlerinde kullanımını yaygınlaştıracağız. Kesintisiz, kaliteli, güvenli ve yeni nesil hizmet sunumu için gerekli yatırımları yapmaya devam edeceğiz. Bu amaçla bir taraftan mevcut veri merkezimizi ve Olağanüstü Durum Merkezimizi güçlendirirken, aynı zamanda ZFG ihtiyaçları doğrultusunda yeni veri merkezi çalışmalarına odaklanacağız. Yapay zekâ, blok zincir ve bulut teknolojileri başta olmak üzere teknoloji yatırımlarımıza devam edeceğiz, Ar-Ge çalışmaları yaptığımız konularda da somut çıktı ve ürünler elde etmeyi hedefliyoruz. Özellikle yazılım geliştirme süreçlerinde yapay zekâyı entegre ediyoruz. Verimlilik ve üretkenlik, her zaman olduğu gibi ana odak noktalarımız olacak.
Özetle; 2025 yılında Ziraat Finans Grubu bünyesinde “güvene dayalı teknoloji çözümleri üretmek”, “yenilikçi ve esin kaynağı olacak fikirlere öncelik vermek” ve “finans grubumuzun geleceğini teknoloji ile tanımlamak” hedefleri ile çalışmalarımızı büyük bir gayret ve özveriyle sürdürmeye devam edeceğiz.
