Çok iyi bir lider olmak için çok sıkı çalışmak ve özveri gerektirir, ancak belirli bir zaman harcamaya ve çaba göstermeye istekli iseniz gerekli becerilerin çoğunu öğrenebilirsiniz.
Teknoloji dünyasında çalışıyorsanız, kariyerinizde yükselmek istiyorsanız ya da mükemmellik tutkunuz varsa teknik olmayan bazı rollere ihtiyacınız var. Özellikle de yönetici pozisyonundaysanız. Ama öncesinde liderliği nasıl gerçekleştireceğiniz önemli. Liderlik kabiliyetlerinin nasıl geliştirilebileceğini sizin için uzmanların ve bilgi teknolojileri yöneticilerinin gözünden derledik.
Takımınız için iyi bir danışman bulun
Araştırma ve strateji geliştirme şirketi Apigee Enstitüsü’nin Direktörü Bryan Kirschner, şirkette yönetimin ne anlama geldiğini anlamak için genelde danışmana ihtiyaç duyulduğunu söylüyor. İçerden bir danışman bulmak ise liderlik tecrübenizi geliştirmek ve bir yol haritası oluşturmak için muhteşem bir yol. İçeriden danışmanlar beklenmedik bir durumla karşı karşıya kalınca şirket içi politikaları da göz önünde tutarak size rehberlik yapabilir. Bu şekilde içeriden bir bakış açısı sizi uzun yıllar boyunca koruyabilir ve boşa efor sarf etmenizin önüne geçer.
Takımınızı güçlendirin
Uzmanlara göre takımı güçlendirmenin birkaç anahtar yolu var. The Power Of One yazarı Kathleen Brush, üreticiliği arttırmanın en büyük yollarından birinin takımı güçlendirmekten geçtiğini söylüyor. Ancak kontrolsüz güçlendirmenin anarşi olacağını hatırlatan Brush ekliyor; “ Çünkü sen patronsun.”
Biriminizde güvenli konuşma ortamı oluşturun. Bu yöntem, güçlendirme yolunda işbirliği kültürünün oluşumunu sağlar. Çalışanlar bir sorunun olup olmadığın anlama ihtiyacı hisseder ve bu konuda cesaret almak ister. Çalışanların motivasyonunu güçlendirmenin bir yolu da onlarla pozisyonu ve rollerini de dikkate alarak iletişimde olmak. Böylece büyük resmin içinde ne kadar uyumlu olduklarını görmelerini sağlayabilirsiniz.
Kendimiz yöneticiliğe ne kadar yatkın olsak da ekibi güçlendirmek adına bazen onların bazı yönetimsel kararlara katılmasına izin vermeliyiz. Karar mekanizmasının bir parçası olmalarına izin vermek onların motivasyonunu arttıracaktır.
Brush’a göre bu günlerde bilgi teknolojisi departmanlarının karşılaştığı en zor problem çalışanı elde tutamamak. İnsanların çalışmak isteyeceği bir ortam oluşturmak ekibin dağılmasını önlemenin en kritik yollarından biri. Sürekli çalışanların değiştiğinin ne kadar zarar verdiğini görmek için takım üyelerinin kaç kere ayrıldığını ve bütçenin sarsılıp pozisyonların doldurulamadığını düşünün. Ancak uzmanların saydığı tavsiyelere uyarak bütçenize zarar vermeden mutlu çalışma ortamı hazırlayabilirsiniz. Bunu yaparken çalışanlarınız da kariyerlerinde ilerleme imkanı bulacaktır.
Strateji tecrübelerinizi geliştirin
Ford Myers’a göre IT liderlerinin karşılaştığı en büyük zorluklardan biri de yönetimsel kariyer koçluğu. Ve Get the Job You Want yazarına göre ise iş hedeflerinin teknolojik çözümlerle uyuşmasını sağlamak. IT yöneticiliği rolleri çeşitlenmeye devam ederken teknoloji liderleri bu gidişata uyum sağlayıp hayati stratejik gereklilikleri karşılayabilmek için hep daha iyisi olmak zorunda. Myers’a göre teknoloji liderleri, başında olduğu IT departmanının şirketi başarıya götüren yolun önemli bir parçası olduğuna inanmalı. Ve teknolojinin kendi içinde asla bitmeyen bir yolculuk olduğunu da. Buna göre kendi takımının büyük resmin içinde oynadığı rolü idrak edemezsen ve takıma karşı olumsuz bir etki uyandırırsan iyi yönetemezsin. Ve takım üyelerini ciroyu arttıracak motivasyonda bulamazsın.IT yöneticilerine tavsiyede bulunan uzmanlar da stratejik düşünmeyi geliştirmenin yollarının bunlar olduğunu söylüyor.
Durum çalışması yapmak
Stratejist ve Yönetici Kariyer Koçu Donald Burns’a göre sadece MBA programı alabilme imkânına sahip olsanız da işle ilgili dersler strateji geliştirmenizde yardımcı olabilir. Örneğin durum çalışması yapmak. Burns, stratejik düşünmeyi geliştirmenin en iyi yolunun bir takımla birlikte durum çalışmasına katılmak olduğunu söylüyor. Bu klasik MBA iş sınıflarında yapılıyor. Eğer bunu çalışma ortamında yapamıyorsanız vakıa çalışması yapmak için gönüllü bir ortam ya oluşturabilir ve vakit ayırabilirsiniz.
İletişim becerilerinizi geliştirin
Eğer insanlara amacınızı etkili bir şekilde anlatma yeteneğiniz yoksa mükemmel bir lider olamazsınız. Burns’a göre IT yöneticileri net bir iletişim kurma becerisine sahip olamayabiliyor, yani bu konuda biraz zayıf olduklarını gözlemliyor.
“Bu kulağa sanki tipik bir kalıp gibi geliyor ancak birçok IT lideri açık iletişimde bulunmuyor.” Diyen Burns, bunun kanıtını ise şöyle açıklıyor; Üst düzey mülakatlardaki olağanüstü ayrıntılı cevaplar ve bürokratik karar alma süreçlerinde yine fazla detaylı açıklamalar.
İletişim tecrübesini arttırmanın en iyi yolu ne peki? Uzmanlarımıza göre aşağıda sıralanan örnekler iletişim becerilerini geliştirmenin yollarından birkaçı;
Eğer ofisin dışında sözlü iletişim pratiği yapmak isterseniz, Toastmasters’ı ve oyunculuk sınıflarını deneyin. Sınıf ayarlaması sizin için en iyi öğrenme ortamı ise çevrenizdeki okulları gözden geçirmenizde fayda var. Bunlar üniversitelerin sürekli eğitim merkezleri olacağı gibi halka hitap etme kursları da olabilir.
IT lideri için olmazsa olmaz ihtiyaçlardan biri de farklı diller bilmek. Böylece karmaşık, teknik jargonları şirketteki diğer insanların anlayabileceği şekilde çevirebilme yetisine sahip olacak. Uzmanlar bunun yeni teknoloji liderlerinin en çok tökezlediği durumlardan biri olarak görülüyor.
Daha iyi iletişim beceriyle insanlara koçluk etmede uzman yardımına ihtiyacınız olabilir. Burns söz konusu uzmanlar için “ Onlar fitnes eğiticileri gibi çalışır ve sizi olması gereken bir etkili iletişimci formuna sokarlar.” diyen Burns, bireysel çalışan ya da şirkete bağlı uzmanlardan yardım alınabileceğini söylüyor.
İyi bir dinleyici olun
Stephen R. Covey’in dediği gibi “ Birçok insan anlamak niyetiyle dinlemez; cevaplamak için dinlerler.” Birçoğumuz, bizi dinlemeyen veya çok iyi bildiği için anlattıklarımızı umursamayan iş arkadaşlarıyla uğraşırız. Oysa işyerinde kim olursa olsun, sesinin duyulmadığını düşünmek tam bir motivasyon öldürücüdür. Burada uzmanlarımızın bize hatırlattığı şey, yöneticinin iyi bir dinleyici olabileceğini nasıl öğreneceği.
Yapacağınız ilk şey ise en iyisi olduğunuzu ve en iyi cevabı verebileceğinizi düşünmekten vazgeçin. Bunu yaptığınız zaman kendi cevabınızı düşünmeye başlarsınız, karşınızdakinin anlattığını değil. Sadece zihninizi açık tutun ve dinleyin. İş arkadaşlarınızın ve ya da yanınızda çalışanların önemsendiğini bilmesi hayati bir ihtiyaç gibi. Onlara müdahale etmeyin. Bazen karşımızdaki insanın ne söyleyeceğini o konuşurken tahmin ederiz ya da biliriz. Böyle olsa da cümlesini bitirmesine izin verin. İnsanların kendini tamamen ifade etmesine izin verin ve sözlerini cevaplamadan önce bekleyin. Onların sözünü kesmeyin. “ Bu raporla ilgili bana biraz daha bilgi verir misin?” gibi ucu açık sorularla onları konuşmaya bağlı tutun ve onların konu üzerinde ince işçilik yapmalarını sağlayın. Ve tabi ki göz kontağını önemseyin, dikkatinin dağılmasını engelleyin. Eğer siz tamamen odaklanamazsanız görüşmeyi daha sessiz ve uygun bir ortama taşıyın.
İyi bir networker olun
Şu bir gerçek ki birçok IT uzmanı bu mesleği insanlardan çok makinelerle ve bilgisayar kodlarıyla çalışmayı sevdiği için tercih ediyor. Ancak maalesef bu bilinçaltı sizi iyi bir liderliğe taşıyamaz. Bu demek değildir ki içine kapanık kişiler mükemmel lider olamaz, ancak çoğu zaman doğal eğilimlerin üzerine gitmek anlamına geliyor. “ En büyük zorluklardan biri şu ki; insanların yüzde 75’inin dışadönük olduğu dünyada sessiz ve içine kapanık kişiler liderliğe uygun bulunmuyor.” diyen Brush, bu yanlış bir çıkarım olsa da liderlik pozisyonu için içe dönük insanlara karşı önyargılı olunduğu gerçeğinin değişmediğini hatırlatıyor. Ona göre bununla başa çıkmanın yolu ofiste aynı rolleri üstlenmeye karşı çalışmaktan geçiyor. Örneğin çalışanlarla birlikte lunch veya şirketin sosyal faaliyetlerine katılarak bunun üstesinden gelinebilir.
8 – Tutarlı ve dürüst olun
Çalışanlarınız sizin yaptıklarınızı takip eder. Güvenilir ve tutarlı bir lider olmak sizin için çalışan ve beklentilerinize cevap veren ekiplerin oluşmasını sağlar. Bu durum siz ofiste ya da işin başında değilken nasıl davranacaklarına dair onlarda bir fikir oluşturur.
Kendinizi bilin / Gerçekçi olun
“Çalışanlar sahte tavırlara saygı duymazlar, onlar tarafından saygı görmek liderin hiç kaybetmemesi gereken bir şey gibi. Eğer üretkenliği takip ediyorsa.” diyor Brush. Gerçekçilik sizin iyi bir iletişim kurmanızı da sağlar ve takımınızla aranızda güven inşa eder. Gerçekçi olmak aynı zamanda çalışanların sizin nasıl biri olduğunuzu ve onlardan ne beklediğinizi anlamasını sağlar. “ … Bilgiyi doğru kullanmak için kendinizi iyi tanımaya ihtiyacınız var. Eğer sizi yansıtmayan bir karaktere bürünmenizi isteyen bir durumdaysanız asla iyi bir lider olamazsınız.” diyor Kirschner. Gerçekçi bir lider olmakla ilgili daha fazla bilgi için, Gerçekçi IT lideri olmanın 10 yolu kitabını okuyabilirsiniz.
Mikro düzeyde kontrolden uzak durun
The Power of One yazarlarından Kathleen Brush, “ Eğer liderler mikro düzeyde kontrollere kalkışırsa başarısız olurlar.” diyor. Çünkü aynı anda hem büyük resme odaklanmak hem de mikro kontroller yapmanın imkânsız olduğunu düşünüyor. Siz ya detaylarla uğraşacaksınız ya da bir birimi yöneteceksiniz. Brush, “ Eğer detaylarla yönetilmeye ihtiyaç duyan çalışanlarınız varsa bunun sizin başarınızı ne kadar sınırladığını hesap etmelisiniz.” diye de ekliyor. Çalışanlarla yaptığı görüşmelere göre yöneticinin mikro düzeyde kontrolcü olması memnuniyetsizliğin en büyük sebeplerinden. Üstelik bu sadece IT ekipleri değil, diğer birimler için de geçerli.
Çevrenizi sizden daha zeki insanlardan oluşturun
Teknoloji dünyasında bir odadaki en zeki insan olmayı sürdürmek her zaman zordur, çünkü bu dünyada çok fazla hareket ve yenilik var. Öte yandan bir günün içinde her şeyi yapacak ya da bilecek kadar vakit yok. Bu da ekibinizi sizin yeteneklerinizi tamamlayacak kişilerden oluşturmanız gerektiği anlamına gelir.
Öğrenmeyi sürdürün
Alanınızla ilgili ve pazarınızda kendinizi düzenli olarak geliştirmiyorsanız, kısa zamanda arkada kalırsınız. Yeteneklerinizi arttırın, ne çalışmanız gerektiğini ve oradan sonra nereye gideceğinize karar verin. Belki de iş tarafında daha çok şey öğrenmeniz gerekecektir ya da iletişim becerilerinizi arttırmak isteyeceksinizdir. Bu her ne olursa olsun, beklemeyin. İnsanlar genellikle örnekler üzerinden yönetilir, altınızda çalışanlar ve çalışma arkadaşlarınız kendileriyle ilgili ipuçlarını sizden edinecektir. Eğer sizin öğrenmeye açık biri olduğunuzu ve buna önem verdiğinizi görürlerse kendileri de böyle olacaktır.
Buradaki liste iyi bir lider olmaya dair her şeyi kapsamıyor. Biz aynı zamanda takımınızda ya da kişisel kariyerinizde liderlik yeteneklerinizi nasıl geliştirdiğinizi de duymak isteriz.