NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu (JWST) ve Chandra X-ışını Gözlemevi’nin ortak çalışması sayesinde, erken evrende rekor kıran bir kara delik keşfedildi. Bu keşif, bu gizemli kozmik nesnelerin oluşumu hakkında önemli ipuçları sağlıyor. Keşif, Büyük Patlama’dan sadece 470 milyon yıl sonra oluşan UHZ1 adlı bir galaksiye odaklanıyor. UHZ1’in merkezindeki kara delik, kozmik bir devdir ve kütlesi, ev sahibi galaksinin kütlesine eşdeğer, yaklaşık 140 milyon güneş kütlesidir. Bu bulgu, süper kütleli kara deliklerin oluşumu ve büyümesi hakkındaki mevcut teorilere meydan okuyor.
JWST, UHZ1’in soluk ışığını, UHZ1’in ışığını büyüten büyük bir ön galaksi kümesinin yerçekimi lenslemesi yoluyla ilk kez tespit etti. Chandra’nın ardından yapılan gözlemler, kara deliğin çevresindeki gaz diskinde güçlü X-ışınları yayıldığını ortaya çıkardı. Bu kara deliğin kütlesi, on milyonlar ile yüz milyonlar arasında tahmin ediliyor ve bu, süper kütleli kara deliklerin küçüklerden yavaşça büyüdüğü teorisine karşı çıkıyor. Bu, bazı kara deliklerin çöken devasa gaz bulutlarından doğrudan oluştuğu hipotezini destekliyor.
Bu keşif, erken evrenin dinamiklerini anlamak açısından hayati önem taşıyor. Çoğu modern galakside, süper kütleli kara delikler, ev sahibi galaksinin kütlesinin sadece bir kısmını oluşturur. Bu erken büyüme aşamasında bir kara deliği gözlemlemek, bir kara deliğin kütlesi ile galaksisinin gelişimi arasındaki ilişkiyi aydınlatabilir.
UHZ1 kara deliğinin benzersiz özellikleri, süper kütleli bir kara deliğin kütlesinin galaksisindeki yıldızlarla karşılaştırılabilir olduğu kısa bir evreye nadir bir bakış sunuyor. Bu gözlem, süper kütleli kara deliklerin kökenleri ve evrimi hakkında araştırma yapmak için yeni yollar açıyor ve evrenin oluşum yıllarını anlamamızı geliştiriyor.
