Gökbilimciler, NASA’nın Chandra X-ışını teleskobu ile bir kara deliğin, ışık hızına yakın bir hızda sıcak madde püskürttüğünü gözlemledi. MAXI J1820 + 070 sistemi, bu kozmik nesnelerin birleşmesiyle oluşuyor. Sistemin kara deliği, Güneş’in kütlesinin yaklaşık sekiz katı büyüklüğünde, yıldız büyüklüğünde bir kara delik olarak tanımlanıyor.
Bu kara delik, eşlik eden yıldızın maddesini, X-ışını üreten diskine çekiyor. Diskte ısınan gazın bir kısmı olay ufkuna ulaşıp kara deliğe düşerken, bazıları kısa süreli jetler halinde kara delikten fırlatılıyor. Bu jetler, olay ufkunun ötesinden manyetik alan çizgileri boyunca salınıyor ve zıt yönlere doğru hareket ediyor.
Chandra’nın 2018 ve 2019’da gerçekleştirdiği dört gözlem, kara deliğin aktivitelerine yeni bir bakış açısı sunuyor. Gözlemler, MAXI J1820 + 070’nin merkezinde parlak bir X-ışını kaynağı olduğunu ve kuzey ve güney yönlerinde kara delikten uzaklaşan X-ışını kaynaklarının gözlemlendiğini ortaya koyuyor.
Bu materyal jetlerinin hızı, Dünya’dan bakıldığında, kuzey jeti ışık hızının %60’ında, güney jeti ise ışık hızının %1600’ünde seyahat ediyor gibi görünüyor. Bu, süperluminal hareketin bir örneği olup, bir nesnenin neredeyse ışık hızında ve görüş çizgimizle paralel bir yönde bize doğru yaklaştığında meydana geliyor. Bu, nesnenin bize yaydığı ışık kadar hızlı yaklaştığı izlenimini veriyor ve jetin ışık hızından daha hızlı uçtuğu izlenimine neden oluyor. MAXI J1820 + 070’nin güney jeti Dünya’ya doğru ilerlerken, kuzey jeti uzaklaşıyor, bu da güneyin kuzeyden daha hızlı hareket ettiğini gösteriyor. Chandra’ya göre, yıldız büyüklüğündeki kara deliklerden bu kadar hızlı X-ışını püskürtmelerinin sadece iki önceki örneği kaydedilmiş.
Diskteki ısınan gazın bir kısmı “olay ufkuna” ulaşıp kara deliğe düşerken, bir kısmı da kara delikten bir dizi kısa jet huzmesi halinde fırlatılacak. Bu jetler olay ufkunun ötesinden manyetik alan çizgileri boyunca salınır ve zıt yönlere nişan alıyor.
