Yazılım ve Test Kalite Derneği Başkanı Koray Yitmen, yazılım testi alanının hızlı bir şekilde büyüdüğünü belirterek, “Öngörümüz önümüzdeki beş yıl içinde beş yazılımcısı olan bir şirketin, üç tane de test elemanı istihdam edeceği yönünde” diyor.
Bilişim Sanayicileri Derneği’nin (TÜBİSAD) 2013 yılı için açıkladığı verilere göre Türkiye’de 61.6 milyar TL büyüklüğe ulaşan bilgi ve iletişim teknolojileri sektörü içinde yazılım sektörü 4.9 milyar TL düzeyinde bir pay alıyor. Yüksek bir orana sahip olmasa da 2012’ye göre yüzde 15.1 büyüme gösteren sektör, bilişim içinde en hızlı büyüyen alanlardan biri olmasıyla dikkat çekiyor. Yazılım büyürken, alt kırılımlarında da önemli bir büyüme yaratıyor. Bu alanlardan birisi test. Yazılım ve Test Kalite Derneği Başkanı Koray Yitmen, “Yazılım büyüyor. O kadar hızlı büyüyor ki, bu büyüme alt kırılımlarına da yansıyor. Artık yazılım varsa, test de var” diyor. Kurumların bu hizmeti ya dışardan aldığını ya da kendi içinde yürüttüğünü belirten Yitmen, “Test yapmadan bir yazılımı tam olarak kullanıma alması mümkün değil. Öngörümüz önümüzdeki beş yıl içinde içerde 5 tane yazılımcınız varsa, 3 tane de test elemanınız olacağı yönünde” diye konuşuyor.
Performans ve kullanılabilirlik önemini artırıyor
Yazılım ve Test Kalite Derneği’nin kuruluşu 2006 yılına dayanıyor. Dernek, 2010 yılından bu yana Testİstanbul adında konferans serisi düzenliyor. Bu yıl düzenlenecek konferansın ana teması performans testleri. Yitmen, eskiden daha çok fonksiyonelite testlerinin yaptığını, ancak rekabetin kızışması ve rekabetin artmasıyla birlikte performansın ön plana çıkmaya başladığını söylüyor. “Önceden performans biraz lüks görülürdü. Fonksiyonelite gerçekleşsin, performansa sonra bakılır, anlayışı vardı” diyen Yitmen, artan rekabet ortamı ve dijital yapılar ile hem performansın hem de kullanılabilirliğin büyük önem kazandığına vurgu yapıyor.
Performans kriterleri neler?
Koray Yitmen, performans testlerinde önemli olan kriterleri şöyle sıralıyor: “’Response time, yani ne kadar sürede bir web sitesi ya da mobil uygulama cevap veriyor olması önemli. Bir de gönderip almalardaki başarı oranları dikkate aldığımız bir konu. Bu noktada bir işlemin ne kadarlık bir süre içinde gerçekleştiği ölçülüyor. Bu üç ana kritere bakılıp sorunlarla karşılaşılması halinde detaylara iniliyor. Bu sorunların donanımdan kaynaklanıp kaynaklanmadığından emin oluyoruz. Donanımdan değilse eğer, yazılımda hangi noktalarda sorun olduğunu belirleyip bunu yazılım ekibi ile paylaşıyoruz.”
Performans gereksinimleri iyi bilinmeli
Performans testlerinde bakılması gereken birçok kriter bulunuyor. Yitmen, performans testlerinin nasıl yapıldığını şirketlerin pek bilmediğini düşünüyor. “Performansta beklentiler önemlidir” diyen Yitmen açıklamasını şöyle sürdürüyor: “Bir yazılımın performansının iyi olması şirketlere göre değişebilir. 1 saniye sizin için çok hızlı olabilir, ama başka bir şirketin beklentisi 0.1 saniye olabilir. Bu nedenle şirketlerin performans gereksinimlerinin neler olduğunu çok iyi bilmeli. Bir banka, havalelerinin 1 saniyede mi, yoksa 0.1 saniyede mi gerçekleşmesi gerektiğini bilmeli. Ya da herhangi bir şirket web sitesinin veya mobil uygulamasının kaç kişiye kadar aynı anda kullanıma desteklediği ölçmeli. Bunu bilmediğiniz zaman gereksiz harcama yapabiliyorsunuz.”
Mobilite performans testine ilgiyi artıyor
Performans testlerinin öneminin artmasının bir diğer nedeni de hızla genişleyen mobil cihaz ve uygulamalar dünyası. Mobil dünyanın hız anlamına geldiğini belirten Yitmen, mobilitenin artması ile performans testlerinin arttığına dikkat çekiyor. 2011 yılından bu yana Türkiye Yazılım Kalite Raporu açıklayan Yazılım ve Test Kalite Derneği’nin 2014-2015 dönemine ilişkin yayınladığı rapora göre yapılan mobil yazılım testlerinde fonksiyonalite yüzde 77.1 ile ilk sırada gelirken, onu yüzde 76.8 ile kullanılabilirlik, yüzde 68.2 ile de performans takip ediyor. Güvenlik ise yüzde 61.1 ile dördüncü sırada yer alıyor. Test uzmanları mobil cihazlara yönelik yaptıkları yazılım testlerinin yüzde 71.6’sını iOS, yüzde 79.4’ünü Android, yüzde 19.4’ünü Windows ve yüzde 9.7’sini de BlackBerry platformu üzerinde gerçekleştirdiklerini söylüyor.
Yazılım testi, üvey evlat muamelesi görüyor
Kendisi de ODTÜ Bilgisayar Mühendisliği mezunu olan Koray Yitmen, işin mutfağından geldiği için yazılımcıların testi önemsemediğini itiraf ediyor. “Türkiye’de test biraz üvey evlat gibi görünüyor” diyen Yitmen, “Bizde, kervan yolda düzülür anlayışı var. Bu anlayışı değiştirmeli kaliteyi kültür haline gelmeliyiz. Bu da ancak test etmekle olur” açıklamasında bulunuyor. Test sürecinde yapıcı olmanın da oldukça önemli olduğuna dikkat çekiyor Yitmen: “İyi bir test mühendisi sistemi çökerten değil, bulduğu hatayı düzelttirebilendir. Biraz kötü polislik yapıyor olabiliriz, ancak bunda yapıcı olmak önemli.”
Kullanılabilirlik de önemli
Koray Yitmen, yazılım testlerinde performans ile birlikte önemini artıran bir diğer alanın kullanılabilirlik olduğunu söylüyor. Bu konuda baktıkları noktaları ise şu şekilde sıralıyor: “Kullanılabilirliğin birçok katmanı var. Öncelikle kullanıcının böyle bir şeyi isteyip istemediğine bakıyoruz. İstemediği bir özelliği ne kadar ısrarla verirseniz verin kullandıramazsınız. Diğer bir önemli unsur insan davranışlarına uygun olup olmadığı. Örneğin kredi kartlarında önce kart numarası, sonra diğer bilgiler ve genelde de en altta isim ve soy isim yer alır. Siz bu yapıdan farklı bir sistem sunmaya çalışırsanız süreçleri yavaşlatmış olursunuz. Sayfalardaki kullanıcı ile etkileşime bakıyoruz. Bilgilerin gruplamaları önemli. Tıklama alanlarının anlaşılır olup olmadığı önemli. Menüler düzgün kurgulanmış mı? En üstte baktığımızda da renkler, şekiller, trendler uygulanmış mı? Herkesin düz (flat) tasarıma geçerken sizin gölgeli şekiller siteniz koymanız ya da fazla resim kullanmanız kullanıcıyı yoracaktır. Akış da önemli. Özellikle mobil uygulamalarda en çok yapılan hatalardan birisi çok fazla öğe ve işlevin uygulamaya yedirilmeye çalışılması. Bu da kullanılabilirdiği olumsuz etkiler. ”
