Son zamanlarda adını oldukça sık duymaya başladığımız, akıllı cihazlar için akıllı şehirler oluşturan MaaS’ın ne olduğunu sizler için araştırdık. Bu yazıda, MaaS’ın ne olduğunu, tarihçesini, sektörlere neler kattığını öğrenebilirsiniz…
Günümüzde birçok endişe ve kaygıya sahibiz. Birçok işi aynı anda yapmak zorunda kaldığımız zamanlar olabiliyor ve teknoloji bizlere bu konuda yardımcı oluyor. Bu yüzden yeni hareketlilik formları gerekiyor. Bunlardan birisi olan “Mobility as a service (MaaS)” birçok şirketin kullandığı kurumsal bir çözüm olarak ifade edilmektedir. MaaS, çalışan kişilerin mobil cihazlarını yönetmesini sağlayan bir yazılım tabana sahiptir. Aynı zamanda kullanıcılarının kendi kişisel ihtiyaçlarını belirler ve ona uygun olarak mobilite çözümler sunar. Bu durum kullanıcılar için birçok esnek seyahat hizmeti seçeneğine dâhil edileceği anlamına de gelmektedir. Bunun olabilmesi için de şehirler, “akıllı şehirler” olarak mobil cihazlara alt yapılarını ekliyorlar. Araştırmacılar, böyle bir hizmet sunmasından dolayı, MaaS’ın ulaşım seçeneklerini entegre edeceğini ve özel araç kullanım sayısını azaltacağını varsayıyorlar. MaaS kullanımı için yerinde sunucular ve destek donanımına ihtiyaç duyulmaz ve MaaS’a geçiş için yenilikçi düşünme ile yenilikçi sistemin bütünleşmesi gereklidir. Taşımanın çalışma sistemi, kullanıcıların tüm ulaşım seçeneklerini inceleyerek ödeme ve rezervasyon yapmalarıyla gerçekleşir. Bu yüzden MaaS ulaşım alanında çok ciddi bir gelişme sağlamaktadır. Kişiler bu platform sayesinde kart ekleme, bilet alma gibi konularda endişe duymadan işlerini halledebilmekteler.
MaaS’ın birçok özelliği bulunmaktadır. Bunlar; mevcut kurumsal uygulamalar, politika yönetimleri, kapsayıcı kullanarak güvenli içerik ve genel sistem için raporlama yapma, analitik ile birlikte cihazları tek yerden sağlama, yönetme, güvenlik sağlamadır. Mobil uygulama platformu ve cihaz yönetimi gibi özellikleri aylık tek bir ücret ile alınıp kullanılabilmektedir.
MaaS için pilot programlar test edildi. İlk adım ise taksi veya Uber hizmetleri lehine bir araçtan vazgeçmektir. Böylece kullanımı yaygınlaştıkça otomobil kullanımı azalacaktır. Bir hizmet olarak hareketlilik, sahipliğe bir alternatiftir ve hizmete dayalı taşımacılığa geçiştir. Uygulamanın sahibi MaaS Global’dir ve birçok ülkede kullanıma sunulmuştur. Ayrıca Uber gibi sürüş dolu şirketler de uygulamalarını toplu taşıma seçeneklerine bağlamaya başlamıştır.
MaaS’in Tarihçesi
Yakın zamanda ilgi kazanmış olan Maas, aslında uzun süredir gelişmeye çalışmaktaydı. Teknik açıdan, seyahat hizmetlerine entegre olmuş akıllı bir “bilgi asistanı” fikri 1996 yılında dikkate alınmıştır. Bu fikir, şimdi bildiğimiz MaaS’ın ilk çıkış adımlarıdır.
2014 yılına kadar, İsveç’te bir aylık denemenin yapıldığı “Mobility As A Service” terimi kullanılmıştır. Oldukça iyi olumlu dönüşler almasına ve çok fazla beğeni toplamasına rağmen üçüncü taraf ulaşım biletleri satışı içeren, verilen destek eksikliğinden sonra hizmeti aynı yıl içinde durdurmak zorunda kaldılar. Aynı zaman içerisinde Helsinki’de de MaaS merkezli bir şehrin olasılığı tartışmaya açıldı ve yeniden doğma fikri ortaya atıldı. Böylece MaaS için geliştirme çalışmaları başladı. Aynı yıl içinde MaaS hizmetlerini almak, geliştirmek ve İngiltere’ye tanıtmak amaçlı “Mobilleo konsepti” oluşturuldu.
2015 yılına geldiğimizde artık MaaS oldukça gelişmişti ve popüler bir konu haline gelmişti. MaaS için en önemli olay da bu yıl içerisinde oldu. MaaS ittifakının kurulduğu ITS Kongresi yapıldı. Bu ittifak, Mobility as a Service için temelleri oluşturmak ve bunun da şehir altyapılarına yerleştirilmesine yardımcı olmak için kurulmuştur. Fakat herkes olduğu gibi kabul etmedi. Bu teknolojinin ne gibi faydaları olabileceğine dair sorular sormaya başladılar.
2016 yılında artık telefonlardaki teknolojik gelişmeler, Mobilite Hizmet kavramına karşılık oldukça iyi hizmet edebilecek olanaklar ortaya çıkardı ve mevcut seyahat endüstrisi modeline yeni bir anlam kattı. Akıllı telefonlar gibi platformlar tarafından sağlanan verileri kullanarak onu yeniden yapılandırdı. Bu, MaaS’ın yeni bir şehir altyapısının varlığına yardımcı olabileceği yani “Akıllı Şehirler” oluşturulmasına olanak sağlayabileceği fikrini doğurdu.
2017 yılı ise kavramın İngiltere’ye girdiği yıldır. İngiltere ve çevresinin yoğun nüfuslu olması, MaaS için oldukça olumlu oldu. Çünkü optimize bir seyahat endüstrisine sahip olma veya seyahat sıkışıklığı gibi durumlara pratik çözümler getirmeye başladı.
2018 yılı MaaS için önemli bir gelişme oldu ve piyasaya sürüldü. Mobilleo gibi MaaS platformlarının piyasaya sürülmesi ile birlikte şehirler artık Akıllı Şehirlere geçişi sağladı. İş dünyasında ciddi bir ilgi gördü. Araştırmacılar ve bu konuyla ilgilenenler, beklenen tam entegrasyonun 2020- 2022 yılında sağlanacağını tahmin ediyorlar. Şimdilerde ise şirketler, MaaS platformlarıyla birlikte çalışan otonom otomobiller geliştirmeye başladı. Hatta çoğunun testleri bile yapıldı.
Oldukça yeni olarak görülen bu platformun ilk aşamalarının başarılı olduğunu söyleyebiliriz. Seyahatte devrim yaratmayı amaçlayan MaaS’ın neleri başaracağını da zaman içinde göreceğiz.
MaaS nerelerde Kullanılır?
MaaS’ın alanı oldukça geniştir. Sadece ulaşıma hizmet etmemektedir. En az dört perspektifi açıktır: kişisel kullanım, toplu taşıma, paylaşılan hareketlilik hizmetleri ve ticari kullanımlar için yazılımlar. Bütün bunlar, talep üzerine hizmet geliştirme, araba abonelik hizmetleri, binicilik, lojistik platformlar, sevkiyat paylaşımları, kurye gibi birçok hizmet alanında yenilikler için oldukça uygun koşullar yaratır. Ayrıca, taşıt eğlencesi, ticaret, sağlık, sigorta gibi alanların kapsamlarını da genişletebilmektedir.
Sonuç olarak baktığımızda, MaaS, bugün en büyük trend olma yolundadır ve pazara girmek için en uygun ve doğru zamandır. KPMG Mobility 2030 analizlerine göre, mobilite ekosistemi gittikçe gelişme göstermektedir. 2030’a kadar küresel değerinin ciddi oranda artması bekleniyor. Bu da MaaS gibi uygulamalar açısından oldukça umut verici bir sonuçtur.