Açık kaynak yazılımlar herkesin istediği zaman, istediği şekilde erişebileceği türde tasarlanmış kodlardır. Aslında koddan daha fazlasıdır.
Open Source, yani Açık kaynak yazılım (OSS), değiştirilebilen kodlardan oluşmaktadır Bu yazılımlar akran incelemesine, topluluk üretimini temel alarak merkezi olmayan ama işbirliğine dayalı olarak geliştirilmektedir. Genellikle fiyatları uygundur, esnektir ve tek kişi veya şirket tarafından geliştirildikleri için diğer örneklerinden daha uzun ömürlüdürler. Bu yüzden de kullanımı oldukça yaygındır.
Açık kaynaklar, artık yazılımın ötesine geçen bir hareket haline geldi ve bir çalışma biçimi oldu. Açık kaynak hareketi de diyebileceğimiz bu kodlar, sorunları çözebilmek adına ve yeni yollar bulmak için açık kaynak yazılım değerlerini ve merkezi olmayan üretim modelini kullanmaktadır.
Peki, açık kaynakların değerleri nelerdir?
Az önce de belirttiğimiz gibi açık kaynaklar değerlerden yararlanır. Bu değerleri ise şu şekilde sıralamak mümkündür:
- Meslektaş detayı: Açık kaynaklar herkesin erişimine açık olan kaynaklar olduğu için eş programcılar tarafından aktif olarak kontrol edilmektedir. Bu sayede de sürekli geliştirilebilmektedir. Yani bu kod için yaşayan bir koddur demek yanlış olmayacaktır.
- Şeffaflık: Açık kaynak, şeffaflık sağlamaktadır. Bunu da hiç kimseye güvenmenize gerek kalmadan kendiniz kontrol edebilirsiniz. Aynı zamanda izleme şansını da sunan açık kaynaklar için şeffaflık önemli bir değerdir. Böylece hangi verinin nereye taşındığını veya bir değişiklik olup olmadığını da görebilirsiniz.
- Güven: Tescili olan kodlar, tek kişinin veya şirketin güncel ve çalışır durumda kalabilmesi için kodun kontrol edilmesine yardımcı olur. Açık kaynak kodları sürekli olarak güncellenmektedir bu yüzden diğerlerinden daha uzun yaşar. Aynı zamanda kodlar düzenli olarak test edilmiş de olur.
- Esneklik: Açık kaynak kodları genelde değişikliği vurgulamaktadır. Bu yüzden güvenle ve rahatlıkla kullanabilirsiniz. Kodu belli bir şekilde kullanmak zorunda kalmazsınız ve değişimlerle birlikte farklı şekillerde de kullanabilirsiniz.
- Uygun fiyat: Açık kaynak ve kod ücretsizdir. Ama eğer, bilinen bir şirketi kullanıyorsanız o zaman uygun bir fiyatla bunu kullanmaya devam edebilirsiniz. Böylece işbirliği de beraberinde gelecektir.
- Özgürlük: Eğer açık kaynak kod kullanıyorsanız, bu durum kodu istediğiniz yere götürebilirsiniz anlamına gelmektedir ve her şey için kullanabilirsiniz.
- İşbirliği: Aktif açık kaynak topluluklarının var olması her türlü yardımı ve farklı bakış açılarını bulmanızı da sağlayacaktır.
Açık kaynak yazılımların tarihi nedir?
Açık Kaynak Girişimi (OSI), OSS konusunda ciddi anlamda çalışmalar yapan, kar amacı gütmeyen bir kuruluş olarak 1998 yılında kurulmuştur.
Özgür ve açık kaynak yazılım, tarih açısından bakıldığı zaman ana akımın dışında bir rol oynamıştır. Zaman içerisinde Microsoft gibi büyük şirketler, internet üzerinden açık kaynak yazılımları geliştirmeye başladılar. Serbest yazılım hareketi olarak da isimlendirilebilen OSS’nin kurumsal dünya için oldukça faydalı ve kullanılması gereken bir yazılım olduğu kabul edildi. Bu sayede de herkes aynı yazılımı geliştirebilirdi ve işleyişinin nasıl olduğunu da anlayabilirdi.
Açık kaynak yazılımla, yeni işletim sistemlerine taşıma yapılmasına ve herkesin üzerinde değişiklik yapabilmesine de imkân vardır. Çoğu insan, 1969 yılından beri internetin doğuşuyla birlikte açık kaynak yazılımların da başlamaya hazır olduğunu iddia etmiştir. Fakat bazıları da açık kaynak ile özgür yazılım arasında bir fark olmadığını düşünmüştür.
Günümüze baktığımızda, Google, IBM, State Farm rekabetçi yazılım alanlarından sadece birkaçıdır.
Açık kaynağın tarihinin internetin de tarihi olduğunu düşünenler en başından beri açık ve işbirliğine dayalı bir araştırma ortamının var olacağına güvendiler. Böyle bir alanın var olması onlar için sürpriz olmadı. Yani, internetin doğuşu aslında iletişim, mesleki detay ve açıklık gibi değerleri açık kaynak yazılımın temeline eklemişti.
Açık kaynak geliştirme modeli nasıl çalışır ve kullanılır?
Açık kaynak geliştirme modeli, açık kaynaklı toplulukların yaptığı projeler kapsamında yazılım geliştirmek için geçen süreci ifade etmektedir. Daha sonra bu yazılımlar lisanslarla yayınlanır ve böylece herkes istediği şekilde kaynak kodunu görüntüleyebilir. Sadece görüntülemekle kalmayıp değiştirme şansı da vardır.
Birçok açık kaynak yazılım projesi bulunmaktadır. En güncelleri ise Linux, Ansible, Kubernetes’tir.
Avantajları nelerdir?
OSS’nin aslında birçok faydası bulunmaktadır. En başta da maliyetin olmaması gelmektedir. Bunlara ek olarak kalitesinden söz etmek mümkündür. Kalitesi, kaynak kodu değiştirildiği zaman ve test edildiğinde kolayca iyileştirilebilmektedir.
Çalışma alanında oldukça faydası vardır çünkü programcılara değerli bir öğrenme fırsatı sunmaktadır. Hataları hızlıca tanımlar ve uygun bir şekilde düzeltir. Bu yüzden de özel yazılımlardan daha güvenlidir.
Kamuya açık ve herkesin ulaşabileceği şekilde tasarlanmış olmasından dolayı sürekli bir güncellemesi vardır. Bu sayede de kullanılamaz veya açılamaz hale gelme veya eskime gibi durumlar söz konusu değildir. Bu da tabi ki uzun süreli çalışmalar için oldukça iyi bir özelliktir.
Açık kaynak teknoloji birçok internet sitesinin de kurulmasına yardımcı olmuştur. Bu yüzden birçok açık kaynaklı yazılım bulunmaktadır.
Hangi alanlarda kullanılabilir?
Açık kaynak yazılımlar birçok alanda kullanılabilmektedir. Güzel işbirliği fırsatları yaratmaktadır. İletişim araçları, revizyon kontrol sistemleri, izleyiciler ve görev listeleri, test yapma ve hata ayıklama gibi özelliklerin kullanıldığı her alan açık kaynak yazılımı güvenle kullanabilmektedir. Çoğu şirket veya kişi, açık kaynak yazılımları önceliği haline getirmiş durumdadır.
