Fiber altyapı, Türkiye’nin dijitalleşme hedeflerinde kritik bir role sahip. Ancak telekomünikasyon şirketlerinin altyapıya erişimindeki eşitsizlikler, yüksek maliyetler ve karmaşık izin süreçleri, yatırımları yavaşlatıyor. TELKODER, altyapının rekabet aracı olmaktan çıkarılarak adil ve şeffaf bir şekilde düzenlenmesi gerektiğini vurguluyor ve ortak bir stratejiyle Türkiye’nin dijital geleceğinin inşa edilmesi çağrısında bulunuyor. TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Halil Nadir Teberci, “Fiber altyapı artık bir rekabet üstünlüğü aracı olmaktan çıkarılmalı, esas rekabet hizmet kalitesi ve yenilikçilikte yaşanmalıdır. Tüm işletmecilerin altyapıya eşit koşullarda erişebildiği bir düzenleme, ülkemizin dijital geleceği için kritik öneme sahiptir.” diyor.
Türkiye’de Fiber Altyapı: İşletmeciler İçin İki Temel Yol
Türkiye’de fiber altyapıya erişim, işletmeciler için genellikle iki temel yöntem üzerinden ilerliyor: tesis paylaşımı ve geçiş hakkı. Tesis paylaşımı, mevcut fiber altyapının diğer işletmeciler tarafından belirli bir ücret karşılığında kullanılabilmesini sağlayan bir model olarak dikkat çekiyor. Bu yöntem, mükerrer yatırımları önleyerek maliyet avantajı yaratma potansiyeline sahip bulunuyor. Ancak süreçlerin şeffaf olmaması ve erişim ücretlerinin yüksek olması, özellikle alternatif işletmeciler için büyük zorluklar ortaya çıkarıyor. Şeffaflık eksikliği, bu yöntemin işletmeciler arasında eşit bir şekilde uygulanmasını zorlaştırırken, yüksek ücret politikaları ise rekabeti olumsuz etkiliyor.
Diğer bir yöntem olan geçiş hakkı, işletmecilere fiber kablo döşemek için kamuya veya özel mülkiyete ait alanlardan geçiş yapma imkânı sunuyor. Ancak bu yöntem de uzun izin süreçleri ve yüksek maliyetler nedeniyle işletmeciler için ciddi bir engel oluşturuyor. İzin süreçlerinin karmaşıklığı ve mali yükler, altyapı yatırımlarını yavaşlatırken, işletmecilerin daha geniş bir ağ kurmasını zorlaştırıyor. Her iki yöntemde de karşılaşılan bu zorluklar, Türkiye’nin dijitalleşme hedeflerine ulaşması için fiber altyapının daha yaygın hale getirilmesinin önünde önemli bir engel teşkil ediyor. TELKODER, bu süreçlerin daha adil, hızlı ve şeffaf bir şekilde düzenlenmesi gerektiğini vurgulayarak, etkin düzenlemelerin altyapı yatırımlarını hızlandıracağını ve kullanıcıların daha kaliteli hizmetlere erişimini sağlayacağını belirtiyor.
Bu iki yöntemin adil ve hızlı bir şekilde düzenlenmesi gerektiğini vurgulayan TELKODER Yönetim Kurulu Başkanı Halil Nadir Teberci “Tesis paylaşımı ve geçiş hakkı süreçlerindeki mevcut sorunlar, fiber altyapının yaygınlaşmasını ciddi şekilde yavaşlatıyor. Etkin bir düzenleme, hem altyapı yatırımlarını hızlandırır hem de kullanıcıların daha kaliteli hizmetlere erişimini sağlar.” diyor.
TELKODER’in Ortak Altyapı Önerisi ve Geçmiş Çalışmalar
2016 yılında TELKODER liderliğinde başlatılan Ortak Altyapı Şirketi (OAŞ) çalışmaları, altyapının etkin kullanımı ve adil paylaşımı için önemli bir adım oldu. Türk Telekom’un da 2017 yılında sürece katılmasıyla, 2018’de Ankara’nın Sincan ilçesinde bir pilot proje hayata geçirildi. Ancak, uzun vadeli planlama eksiklikleri ve hukuki kaygılar nedeniyle beklenen sonuçlara ulaşılamadı. Bu konuda dikkat edilmesi gerekenleri de hatırlatan Teberci, şu ifadeleri kullandı: “Ortak altyapı modelinin başarılı olabilmesi için, bu oluşum yalnızca toptan hizmet sunmalı ve hissedarlık yapısı eşit bir şekilde düzenlenmelidir. Ayrıca, yönetimin bağımsızlığı sağlanmalı, düzenleyici bir denetim mekanizması oluşturulmalı ve yeni katılımcılara açık bir yapı benimsenmelidir.”
Gelişmişlik ve Fiber Altyapının İlişkisi
Fiber altyapı, ekonomik büyüme, teknolojiye erişim ve toplumsal gelişim açısından kritik bir rol oynuyor. Fiber optik ağlar, yüksek hızda veri iletimi sağlarken daha güvenilir ve düşük gecikmeli iletişim imkânları sunuyor. Teberci, “Dijital uçurumu kapatmak ve bölgeler arası eşitsizliği gidermek için fiber altyapı sadece büyük şehirlerde değil, kırsal bölgelerde de yaygınlaştırılmalıdır.” dedi.
Teberci, fiber altyapının Türkiye’nin tüm bölgelerine eşit şekilde yayılması gerektiğine dikkat çekerek şunları ekledi: “Altyapıya eşit erişim, yalnızca işletmeciler için değil, toplumun tüm kesimleri için de büyük önem taşımaktadır. Devletin liderliğinde, özel sektör ve yerel yönetimlerin iş birliğiyle kapsayıcı bir fiber altyapı stratejisi oluşturulmalıdır.”
Tüm İşletmecilere Eşit ve Adil Erişim Sağlanmalı
Fiber altyapı konusunda yapılacak yeni düzenlemelerin, işletmecilerin altyapıya eşit ve adil bir şekilde erişimini garanti etmesi gerektiğini belirten Teberci, son olarak şu çağrıda bulundu: “Altyapı artık bir üstünlük aracı olarak kullanılmamalıdır. Rekabetin hizmet kalitesi ve yenilikçilik alanına kaydırılması, vatandaşlarımıza daha hızlı, erişilebilir ve kaliteli bir internet hizmeti sunulmasını sağlayacaktır.”
Türkiye’nin dijitalleşme hedeflerine ulaşması için, fiber altyapı politikalarının şeffaf ve kapsayıcı bir anlayışla uygulanması gerekiyor. Bu doğrultuda TELKODER, tüm paydaşlarla iş birliği yaparak Türkiye’nin dijital geleceğini inşa etme noktasında çalışmalarını inançla sürdürüyor.
