Washington Post ve The Guardian, ABD Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) ve Federal Araştırma Bürosunun (FBI) Google, Youtube, Yahoo, Facebook, Apple, Skype ve diğer büyük internet şirketlerinin sunucularındaki paylaşılan tüm fotoğraf, dosya, video görüntülerine gözetim amaçlı erişebildiğini ortaya çıkardı.
2007’de faaliyete geçen programda, Microsoft, Yahoo, Google, Facebook, PalTalk, AOL, Skype, YouTube ve Apple olmak üzere dokuz şirketin program dahilinde olduğu belirtilirken Nisan 2013 tarihli sunumda verilen bilgilere göre PRISM’in bugün Amerikan istihbaratının en etkin aracı olmasının yanı sıra ABD’ye yapılacak yabancı tehditleri araştırmaya katkı sağladığı yazıldı.
Basına kim sızdırdı?
Haberi Guardian ve Washington Post gazetelerine sızdıran kişinin 29 yaşındaki Edward Snowden olduğu belirtilirken, Guardian Snowden’ı eski bir CIA çalışanı olarak tanımladı ve halen savunma sanayii sektöründe faaliyet gösteren Booz Allen Hamilton adlı şirkette çalıştığını açıkladı.
Gazete, Edward Snowden’ın talebi üzerine haberin kaynağını açıkladıklarını belirtti.
Gazetenin internet üzerinden yaptığı duyuruda, Snowden’ın “çok gizli” statü taşıyan bazı devlet belgelerini ifşa etmeye karar verdiği andan itibaren, kimliğini de gizlememeye kararlı olduğu vurgulandı.
Snowden, “Kim olduğumu saklamaya hiç niyetim yok, çünkü yanlış bir şey yapmadığımı biliyorum” dedi.
The Guardian’a göre, Snowden gazeteye verdiği gizli belgelerin ilk grubuna bir de not iliştirmişti:
“Yaptıklarımdan dolayı bana bedel ödeteceklerini biliyorum ama çok sevdiğim bu dünyaya egemen olan gizli yasaların, eşitsiz af mekanizmasının ve karşı konulmaz yürütme yetkilerinin federasyonunun gerçek yüzü bir an için bile görülse, bu beni tatmin edecektir.”
Hedefte ABD vatandaşı yok
ABD Milli İstihbarat şefi James Clapper, dokuz internet şirketinin veri tabanlarına girilmesi iddiası ile ilgili, “Bu olayın deşifre edilmesi, ülkemize yönelik tehditleri ortaya çıkarma olanağına büyük zarar vermiştir” dedi.
Prizma programı ile ilgili yayımlanan haberlerin hatalı bilgiler içerdiğini ifade eden Clapper, internet firmalarından bilgi toplandığını doğruladı, ancak hedef alınan kişilerin “Amerikan vatandaşı” olmadığını açıkladı.
Beyaz Saray sözcüsü John Earnest ise, dinleme ve izleme yönetiminin ‘terör’ ile mücadelede etkin bir yöntem olduğunu savundu.
11 Eylül saldırısının ardından dönemin devlet başkanı George W Bush’un uygulamaya koyduğu ve mahkeme kararı olmaksızın iç takibata izin veren program kapsamında Prizma 2007′de başlatıldı.
Washington Post, toplanan bilgilerin istihbarat raporlarının yedide birini oluşturduğunu ve devlet başkanına verilen günlük brifinglerde kullanıldığını vurguladı.
Şirketler iddia için neler söyledi ?
Facebook söz konusu iddiayı yalanlayan bir açıklama yaptı. Facebook Şirketinin Baş Güvenlik Görevlisi Joe Sullivan yaptığı açıklamada “Biz herhangi bir devlet kuruma Facebook sunucularına direkt erişim sağlamayız. “Facebook’tan belirli kişilerin hakkında bilgi veya veri istendiğinde, tüm bilgileri dikkatli ve yasalara uyum için ince eleyip sık dokuyoruz ve sadece yasaların elverdiği ölçüde bilgi vermekteyiz.” dedi.
Yahoo şirketinin sözcüsü, Yahoo kullanıcılarının gizliliğini çok ciddiye aldığını ifade ederken “Biz hükümete sistem veya ağımıza doğrudan erişim hakkı sağlamayız.” dedi.
Google bütün kullanıcı bilgi taleplerini dikkatle incelediklerini dile getirirken, “Zaman zaman, insanlar bizim hükümetler için arka kapı yarattığımızı iddia ettiler. Ancak sistemlerimizde kullanıcılarımızın bilgilerine erişim için hükümetlere arka kapı yok” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Apple da PRISM programı hakkındaki iddiaları yalanlarken, diğer şirketler suskunluğunu korudu.
Eylem çağrısı
Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği endişe verici PRISM iddiaları için kongreye eylem çağrısında bulundu.
ACLU (Amerikan Sivil Özgürlükler Birliği) yasal yardımcı direktörü Jameel Jaffer “Son iki gün içinde yayınlanan haberler askeriyenin bir parçası olan NSA’nın açık olarak tüm Amerikalıların dijital yaşamlarına direkt erişimini olduğunu kanıtladı. Kontrol edilmeyen devlet gözetimi demokratik özgürlüğümüze yapılan büyük bir tehdittir” dedi.
ACLU Washington yasama ofisi müdürü Laura Murphy “Hükümetin olağanüstü gözetim yetkilerini çevreleyen gizliliği kontrol ve dengeler sistemimizi altüst etti. Kongre bu güçleri ve kısıtlamaları ortadan kaldırmak için bir soruşturma başlatmalıdır ve etkin bir kamu gözetim ile ilgili Amerikalıların hakkını korumak amaçlı reformların yürürlüğe girmesi gerekir.” dedi.
Consumer Watchdog avukatı John Simpson yaptığı açıklamada “Bu bizim anayasal haklarımızın tamamen ihlalidir. Bu büyüklükte hükümet gözetimi için hiçbir gerekçe yoktur. Hükümet tarafından yapılan anayasaya aykırı bu istismara boyu eğen dokuz şirketin kendilerinden utanması gerekmektedir.” dedi.
